احترام نام فاطمه علیها‏السلام

احترام حضرت فاطمه علیها‏السلام و قداست آن بانوی بزرگوار، برای همه مسلمانان بدیهی و مسلّم است.
سکونی می‏گوید: خدمت امام صادق علیه‏السلام رسیدم، در حالی که غمگین بودم. آن حضرت به من فرمودند: ای سکونی! چرا غمگین هستی؟ عرض کردم: خداوند به من دختری داده است. فرمودند: ای سکونی! سنگینی آن دختر بر زمین است و روزی‏اش با خدا و عمرش جداگانه. سپس فرمودند: چه نامی برای او انتخاب کرده‏ای؟ عرض کردم: فاطمه. فرمودند: آه، آه، آه. و دست خود را بر پیشانی نهادند و آنگاه فرمودند: «اِذا سَمَّیْتَها فاطِمَةَ فَلا تَسُبَّها وَ لاتَلْعَنْها وَلا تَضْرِبْها1؛ اگر نام او را فاطمه نهادی، به او بد مگو و لعن مکن و او را مزن.»

چند مسئله:

1. برای فرد بی وضو حرام است که نام خداوند متعال را مس نماید و همچنین است بنا بر احتیاط واجب مس اسامی مبارک پیغمبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله و ائمه و حضرت زهرا علیها‏السلام .2
2. یکی از محرمات بر شخص جنب، رساندن جایی از بدن به خط قرآن یا به اسم خدا ـ به هر لغت که باشد ـ و بنا بر احتیاط اسم پیامبران و امامان و حضرت زهرا است.3

کیفر بی حرمتی

کیفر دشنام گفتن به فاطمه علیها‏السلام قتل است و بر اساس فقه اسلامی، فردی که نسبت به آن بانوی مقدس هتک حرمت کند و به فحاشی و دشنام گویی زبان بگشاید مستوجب مرگ است و باید به قتل رسانده شود. این شدت عمل و سختگیری شاید بدین جهت باشد که حرمت و منزلت آن بانوی بزرگوار، هم پایه احترام ائمه و پیشوایان معصوم است و بازگشت به فحّاشی و هتک حرمت و سبّ رسول اللّه‏ دارد. از اینرو کسی که به آن بانوی مطهره سبّ کند، حکم کسی را دارد که به رسول اللّه‏ صلی‏الله‏علیه‏و‏آله سبّ نماید و باید به قتل برسد.4
امام خمینی رحمه‏الله می‏فرماید: الحاق صدیقه طاهره به ائمه اطهار خالی از وجه نیست؛ بلی اگر دشنام به صدیقه طاهره بازگشت به سبّ رسول اللّه‏ نماید، بدون شبهه، دشنام دهنده کشته می‏شود.5
امام خمینی رحمه‏الله طی حکمی در سال 1367 به آقای محمد هاشمی مدیر عامل صدا و سیمای جمهوری اسلامی نوشتند: «با کمال تأسف از صدای جمهوری اسلامی مطلبی در مورد الگوی زن پخش گردیده است که انسان شرم دارد بازگو نماید. فردی که این مطلب را پخش کرده است تعزیر و اخراج می‏گردد و دست اندرکاران آن تعزیر خواهند شد. در صورتی که ثابت شود قصد توهینی در کار بوده است بلاشک فرد توهین کننده محکوم به اعدام است. اگر بار دیگر از این گونه قضایا تکرار گردد موجب تنبیه و توبیخ و مجازات شدید مسئولین بالای صدا و سیما خواهد شد. البته در تمامی زمینه‏ها قوه قضائیه اقدام می‏نماید.6

تسبیحات زهرا علیها‏السلام

یکی از تعقیبات نماز، گفتن تسبیحات حضرت زهرا علیها‏السلام است که بسیار فضیلت دارد، بلکه برتر از سایر تعقیبات نماز محسوب می‏شود.
از امام صادق علیه‏السلام نقل شده است که فرمودند: «تسبیح حضرت فاطمه علیها‏السلام بعد از هر نماز نزد من از هزار رکعت نماز در هر روز محبوب‏تر است.»7
همچنین امام صادق علیه‏السلام درباره تسبیح فاطمه زهرا علیها‏السلام فرمودند: «چون به خوابگاه خود رفتی، سی و چهار بار اللّه‏ اکبر، سی و سه بار الحمد للّه‏ و سی و سه بار سبحان اللّه‏ بگو و آیة الکرسی و دو سوره معوذتین را با ده آیه اول سوره صافات و ده آیه از آخرش بخوان.8
و نیز آن امام بزرگوار به یکی از یاران خود به نام ابو هارون فرمودند: «ما خردسالان خود را به تسبیح حضرت زهرا فرمان می‏دهیم همچنان که آنان را مأمور به برگزاری نماز می‏نماییم.»9

چند مسئله:

1. در تسبیحات حضرت زهرا علیها‏السلام ابتدا 34 مرتبه اللّه‏ اکبر، سپس 33 مرتبه الحمد للّه‏ و پس از آن 33 مرتبه سبحان اللّه‏ گفته می‏شود.10
2. جایز است ذکر سبحان اللّه‏ جلوتر از ذکر الحمد للّه‏ِ گفته می‏شود، ولی بهتر آن است که ذکر الحمد للّه‏ جلوتر گفته شود.11
3. تسبیحات حضرت زهرا علیها‏السلام بعد از نماز مستحب است؛ چه نماز واجب و چه نماز مستحب، ولی در نماز واجب خصوصا در نماز صبح مستحب مؤکد است.12
4. مستحب است ذکر تسبیحات حضرت زهرا علیها‏السلام با تسبیح تربت امام حسین علیه‏السلام باشد.
5. اگر تسبیح گوینده در تعداد تکبیرات یا تسبیحات شک کند، در صورتی که از محل آن تجاوز نکرده باشد باید بنا را بر مقدار کمتر بگذارد و الاّ باید بنا بر این بگذارد که به طور کامل انجام شده است و اگر زیادتر هم گفته باشد مانعی ندارد.13

دروغ بستن به حضرت زهرا علیها‏السلام

اگر روزه دار با گفتن، نوشتن، اشاره و مانند اینها به خدا و پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله و جانشینان آن حضرت عمدا نسبت دروغ بدهد روزه‏اش باطل می‏شود و احتیاط واجب آن است که نام حضرت زهرا علیها‏السلام و سایر پیامبران علیهم‏السلام و جانشینان آنان هم در این حکم فرقی ندارد.14

صلوات بر فاطمه علیها‏السلام

یکی از عبادتهای دینی درود و صلوات فرستادن بر حضرت ختمی مرتبت و اهل بیت معصوم آن حضرت است. این عبادت ریشه قرآنی دارد و خداوند متعال در قرآن به آن دستور داده است. «اِنَّ اللّه‏َ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیما»15
در روایتی از پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله آمده است که درود فرستادن بر فاطمه زهرا علیها‏السلام آثار معنوی بالایی دارد و در قیامت شایستگی الحاق به پیامبر اکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله را برای انسان فراهم می‏کند. پیامبر اکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: «یا فاطِمَةُ مَنْ صَلّی عَلَیْکَ غَفَرَ اللّه‏ُ لَهُ، وَ اَلْحَقَهُ بی حَیْثُ کُنْتُ مِنَ الْجَنَّةِ؛
ای فاطمه! هر کس بر تو صلوات بفرستد خداوند او را می‏آمرزد و در هر جای بهشت که باشم وی را به من ملحق سازد.»
کیفیت صلوات بر حضرت زهرا علیها‏السلام چنین است:
«اللّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَةَ وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بنیها وَالسِّرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحاطَ بِه عِلْمُکَ.»16

ادامه مطلب در اینجا

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  5:33 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

اشاره

بدون تردید پوشش اسلامی برای زنان، از ضروریّات دین مقدّس اسلام است، چنان که آیات متعدّدی از قرآن بر این مطلب دلالت دارند.1 از طرفی مسأله حجاب یکی از جنجالی‏ترین مسائل دنیای دیروز و امروز است، به ویژه طرفداران اعلامیّه حقوق بشر، که با عنوان کردن «تساوی حقوق زن و مرد»، پوشش را برای زن دست و پاگیر دانسته، و آن را برخلاف آزادی قلمداد و به عنوان حمایت از حقوق زن، مطرح می‏نمایند، این مسأله را بسیار حسّاس نموده است، در صورتی که پوشش اسلامی را باید در مجموع ابعادش مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، که با توجّه به مجموع، به نفع زن و جامعه است، و نه تنها دست و پا گیر نیست و تضادّی با آزادی ندارد، بلکه زنان در عین حفظ پوشش اسلامی، می‏توانند برترین فعالیّت‏های اجتماعی را داشته باشند، و در چارچوب آزادی‏های صحیح و مقبول، از حق آزادی خود بهره‏مند گردند، زیرا حجاب در اسلام به معنای پرده نشینی نیست، بلکه به معنای پوششی معقول برای جلوگیری از فساد، و حفظ کرامت زن است، و ما امروز در جمهوری اسلامی ایران می‏بینیم که زنان در همه صحنه‏ها و عرصه‏ها، از مجلس قانون‏گذاری گرفته تا آموزش و پرورش و بیمارستان‏ها و ادارات، می‏توانند در چهارچوب حفظ پوشش اسلامی، به کار و تلاش بپردازند، بی آن‏که حجاب اسلامی برای تلاش‏های آنان، مشکلی ایجاد کند، و حقّ آزادی صحیح آنها را تضییع نماید.
استاد شهید علاّمه مطهّری می‏نویسد: «وظیفه پوششی که اسلام برای زنان مقرّر کرده است، به این معنی نیست که آنها از خانه بیرون نروند، زندانی کردن و حبس زن در اسلام مطرح نیست... پوشش زن در اسلام این است که زن در معاشرت خود با مردان، بدن و موی خود را بپوشاند، و به جلوه‏گری و خودنمایی نپردازد، آیات مربوطه همین معنی را ذکر می‏کند، و فتوای فقهاء هم مؤیّد همین مطلب است».2
و در فراز دیگر می‏نویسد: «حجاب در اسلام از یک مسأله کلّی‏تر و اساسی‏تری ریشه می‏گیرد، و آن این است که اسلام می‏خواهد انواع التذاذهای جنسی، چه بصری و لمسی و چه نوع دیگر به محیط خانوادگی و در کادر ازدواج قانونی، اختصاص یابد، اجتماع منحصرا برای کار و فعّالیت باشد، برخلاف سیستم غربی عصر حاضر، که کار و فعّالیت را با لذّت‏جویی‏های جنسی به هم می‏آمیزد، اسلام می‏خواهد این دو محیط را کاملاً از یکدیگر تفکیک کند».3
علاّمه اقبال لاهوری در اشعار نغز خود در این رابطه، چنین می‏سراید:
باید این اقوام را تنقید غرب                        شرق را از خود برد تقلید غرب
نی زرقص دختران بی‏حجاب                        قوّت مغرب نه از چنگ و رباب
نی زعریان ساق و نی از قطع موست         نی زسحر ساحران لاله روست
از همین آتش چراغش روشن است           قوّت افرنگ از علم و فن است
مغز می‏باید نه ملبوس فرنگ                     علم و فن را ای جوان شوخ و شنگ
با این بیان، به سیره ارجمند حضرت زهرا(س) در زمینه پوشش اسلامی نگاهی می‏افکنیم. آن بانوی بسیار بزرگ جهان، با این که حریم عفاف و حجاب را به طور
کامل رعایت می‏کرد، در عین حال، در بحرانی‏ترین حوادث سیاسی و اجتماعی، حضور و ظهور داشت. برای روشن شدن مطلب نظر شما را به مطالب زیر جلب می‏کنم:

حجاب از دیدگاه حضرت زهرا(س)

روزی مرد نابینایی با کسب اجازه به محضر حضرت زهرا(س) آمد. حضرت از او فاصله گرفت و خود را پوشانید، پیامبر اکرم(ص) که در آن جا حضور داشت از حضرت زهرا(س) پرسید: «با این که این مرد نابیناست و تو را نمی‏بیند، چرا خود را پوشاندی»؟ حضرت زهرا(س) در پاسخ فرمود: «اگر او مرا نمی‏بیند، من که او را می‏بینم، وانگهی او بو را استشمام می‏کند». پیامبر(ص) (به نشانه تأیید شیوه و گفتار حضرت زهرا«س») فرمود: «أَشْهَدُ اَنَّکِ بَضْعَةٌ مِنّی؛4 گواهی می‏دهم که تو پاره تن من هستی».
امیرمؤمنان علی(ع) فرمود: روزی همراه گروهی در محضر رسول خدا(ص) نشسته بودیم. آن حضرت به ما رو کرد و فرمود: «بهترین کار برای زنان چیست؟» هیچ کدام از حاضران نتوانستند جواب صحیح بدهند. هنگامی که متفرّق شدند، من به خانه بازگشتم، و همین موضوع را از حضرت زهرا(س) پرسیدم، و ماجرای سؤال پیامبر(ص) و پاسخ صحیح ندادن اصحاب را برای حضرت زهرا(س) تعریف کردم، و گفتم هیچ یک از ما نتوانستیم پاسخ صحیح بدهیم. حضرت زهرا(س) فرمود: ولی من پاسخ به این سؤال را می‏دانم، و آن این است که: «خَیْرٌ لِلنِّساءِ اَنْ لایَرِینَ الرِّجالَ وَلایَراهُنَّ الرِّجالُ؛ صلاح زنان در آن است که آنها مردان نامحرم را نبینند، و مردان نامحرم آنها را نبینند».
* حجاب در اسلام به معنای پرده نشینی نیست، بلکه به معنای پوششی معقول برای جلوگیری از فساد، و حفظ کرامت زن است.
من به محضر رسول خدا(ص) بازگشتم و عرض کردم: «ای رسول خدا! از ما پرسیدی که چه کار برای زنان برتر است، پاسخش این است که برترین کار برای زنان این است که آنها مردان نامحرم را نبینند، و مردان نامحرم آنها را نبینند».
پیامبر(ص) فرمود: «چه کسی به تو چنین خبر داد، تو که این‏جا بودی و پاسخی نگفتی؟» علی(ع) عرض کرد: «فاطمه(س) چنین فرمود».
پیامبر(ص) از این پاسخ خشنود شد، و سخن فاطمه(س) را پسندید و به نشانه تأیید او فرمود: «اِنَّ فاطِمَةُ بضْعَةٌ مِنّی؛5 همانا فاطمه، پاره تن من است».
نیز روایت شده: روزی جابر بن عبدالله انصاری همراه رسول خدا(ص) به سوی خانه فاطمه(س) رهسپار شدند. وقتی که به در خانه رسیدند، پیامبر(ص) اجازه ورود طلبید. فاطمه(س) اجازه داد، پیامبر(ص) فرمود: شخصی همراه من است، آیا اجازه هست با او وارد خانه شویم؟ فاطمه(س) عرض کرد: «ای رسول خدا «قِناع» (یعنی مقنعه و روسری) ندارم.» پیامبر(ص) فرمود: «یا فاطِمَةُ خُذِی فَضْلَ مَلْحَفَتِک فَقِنِعِی بِهِ رأسَکِ؛ ای فاطمه! زیادی لباس بلند روپوش خود را بگیر و سرت را با آن بپوشان».
حضرت فاطمه(س) همین کار را کرد، آن گاه پیامبر(ص) و جابر، با کسب اجازه وارد خانه شدند.6

تلاش‏های سیاسی و اجتماعی حضرت زهرا(س)

حضرت زهرا(س) در عین آن که حجاب کامل را رعایت می‏کرد، حجاب را پرده‏نشینی و انزوای زنان نمی‏دانست، بلکه شواهد بسیاری وجود دارد که آن حضرت حجاب را هرگز دست و پاگیر و مانع تلاش‏های اجتماعی و سیاسی نمی‏دانست. از این رو، در عرصه‏های مختلف اجتماعی و سیاسی شرکت فعّال داشت، به عنوان نمونه:
1ـ محدّثین نقل می‏کنند: شخص پیامبر(ص) دست فاطمه(س) را گرفت، و به میان مردم آمد و خطاب به مردم فرمود: «هر کس که فاطمه(س) را شناخت که شناخت، و هر کس که او را نشناخته بداند که فاطمه(س) دختر محمّد(ص) است. او پاره تن من است. او قلب و جان من است. هر کس او را بیازارد مرا آزرده، و هر کس مرا بیازارد، قطعا خدا را آزرده است».7 بنابراین، حجاب در سیره فاطمه(س) پرده نشینی نیست.
2ـ در مکّه قبل از هجرت، مشرکان به تحریک ابوجهل به پیامبر(ص) آزار می‏رساندند، یکی از آنها به نام «ابن زبعری» شکمبه گوسفندی را برداشت، و به طرف پیامبر(ص) انداخت، به طوری که سر و صورت آن حضرت را آلوده نمود، ابوطالب(ع) به دفاع از آن حضرت پرداخت،
* پوشش زن در اسلام این است که زن در معاشرت خود با مردان، بدن و موی خود را بپوشاند، و به جلوه‏گری و خودنمایی نپردازد، آیات مربوطه همین معنی را ذکر می‏کند، و فتوای فقهاء هم مؤیّد همین مطلب است».
در این هنگام حضرت زهرا(س) که در آن وقت خردسال بود با آب نزد پدر آمد، و سر و صورت آن حضرت را شست و شو داد.8
روز دیگری فاطمه(س) گروهی از مشرکان را در کنار کعبه دید که جلسه محرمانه‏ای دارند. دریافت که در اندیشه توطئه بر ضد پیامبر(ص) هستند، هشیارانه با شتاب به حضور پیامبر(ص) آمد و توطئه آنها را به پدر بزرگوارش خبر داد.9
و در مورد دیگر با کمال شجاعت و صلابت نزد مشرکان آمد و رگبار سرزنشش را بر ابوجهل و پیروانش فرو ریخت، و بر آن ستمگران نفرین کرد.10
حضرت زهرا(س) پس از هجرت از مکّه به مدینه نیز تلاش‏هایی این چنین در حمایت از اسلام و سپاه اسلام می‏نمود، و در عرصه‏های مختلف حضور و نظارت داشت.
حضور حضرت زهرا(س) در پشت جبهه، و حتّی گاهی سرکشی به رزمندگان اسلام و غذا رسانی به آنها در صف اول جبهه نیز در روایات و تاریخ نقل شده است، چنان که این موضوع در جنگ خندق و فتح مکّه، رخ داده است.11
در ماجرای «مباهله» که یک حادثه بسیار مهم سیاسی و اجتماعی و عقیدتی بود و در سال دهم هجرت بین پیامبر(ص) و هیأت بلندپایه مسیحیان نماینده «نجران» رخ داد، هزاران نفر از مهاجر و انصار در صحرای مدینه اجتماع کرده بودند تا از نزدیک نظاره‏گر صحنه باشند، ناگاه دیدند پیامبر(ص) با فاطمه(س) و علی(ع)
و حسن و حسین(ع) برای مباهله به سوی صحرا می‏آیند... پیامبر(ص) مطابق آیه 61 آل عمران (آیه مباهله) فاطمه(س) را همراه خود، در چنین همایش سیاسی دینی، شرکت داد.12 بنابراین، حجاب زنان هرگز مانع آنها برای شرکت در اجتماعات سیاسی و دینی نخواهد شد.

تلاش‏های سیاسی حضرت زهرا(س) پس از رحلت ‏پیامبر(ص)

پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) و پدیدار شدن ماجرای سقیفه بنی‏ساعده، و بیعت با ابوبکر به عنوان خلیفه رسول خدا(ص) و کنار زدن امیرمؤمنان علی(ع) از مقام رهبری، که حق مسلّم آن حضرت بود، حضرت زهرا(س) در موارد مختلف وارد صحنه شد، و به دفاع از حریم ولایت پرداخت. در ملأ عام در مسجد با خطبه غرّا، غاصبان را محکوم کرد، بیعت کنندگان را سرزنش نمود، و جانش را در این راه گذاشت، و آن چنان فعّال و جدّی به صحنه آمد، که سرانجام به شهادت رسید، و اینها و ده‏ها نمونه دیگر نشان دهنده آن است که مسأله پوشش اسلامی، زنان را در پشت پرده محبوس نکرده که به طور کلّی از صحنه تلاش‏های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی فاصله بگیرند، اگر چنین بود، هرگز حضرت زهرا(س) از پشت پرده حجاب بیرون نمی‏آمد.

چگونگی خطبه خواندن حضرت زهرا(س) در مسجدالنّبی

یکی از امور مهمّی که در زندگی حضرت زهرا(س) همواره می‏درخشد، خطبه غرّای او در مسجدالنّبی پس از رحلت پیامبر(ص) در ازدحام مردم است، که او با این خطبه غاصبان و خطاکاران را به محاکمه کشید و آنان را قاطعانه محکوم کرد، و از حریم ولایت و رهبری امیرمؤمنان علی(ع) به دفاع برخاست. چگونگی حرکت حضرت زهرا(س) از خانه‏اش (که مجاور مسجد بود) به مسجد، در رابطه با مراعات حفظ حریم حجاب به قدری دقیق و ظریف است، که جدّا سزاوار است همگان در این مورد با نظر دقیق بنگرند، و نکته‏ها را دریابند، و سپس خطبه غرّای او را در آن اجتماع و جوّ حاکم مورد بررسی قرار دهند. به راستی که منظره خطبه خواندن حضرت زهرا(س) تابلو گویا و بسیار روشن درباره حفظ حریم حجاب، و در عین حال شرکت کامل در صحنه برای سخنرانی و دفاع از حریم حق است و این همان راه اعتدال است که اسلام در همه جا به آن سفارش نموده است.
* حضرت زهرا(س) در عین آن که حجاب کامل را رعایت می‏کرد، حجاب را پرده‏نشینی و انزوای زنان نمی‏دانست، بلکه شواهد بسیاری وجود دارد که آن حضرت حجاب را هرگز دست و پاگیر و مانع تلاش‏های اجتماعی و سیاسی نمی‏دانست.
* حضور حضرت زهرا(س) در پشت جبهه، و حتّی گاهی سرکشی به رزمندگان اسلام و غذا رسانی به آنها در صف اول جبهه نیز در روایات و تاریخ نقل شده است، چنان که این موضوع در جنگ خندق و فتح مکّه، رخ داده است.
ما در این جا چگونگی حرکت آن حضرت برای القای خطبه را شرح می‏دهیم، تا مسأله مهم حجاب را از مکتب زهرای اطهر(س) بیاموزیم، و هم باور کنیم که زن می‏تواند در عین حفظ حریم حجاب، از پرده‏نشینی خارج گردد، و به عنوان نیمی از جامعه انسانی، رسالت خود را به انجام رساند. شرح این چگونگی، نیز می‏تواند
جواب دندان‏شکنی به آن افرادی باشد که حجاب اسلامی را کمرنگ گرفته، و خطبه خواندن حضرت زهرا(س) در مسجد را به عنوان شاهد عقیده ناصحیح خود می‏آورند، غافل از آن که شش دلیل و شاهد محکم در مقدّمه خطبه وجود دارد، که هر کدام نشان دهنده اهمیّت حجاب از نظر حضرت زهرا(س) است. اینک شرح مطلب:
عبدالله بن حسن (نوه امام حسن مجتبی علیه السلام) از پدران خود نقل می‏کند، هنگامی که مسأله غصب فدک رخ داد، و این خبر به حضرت زهرا(س) رسید، در این هنگام حضرت زهرا(س) تصمیم گرفت به مسجد برود و در آن جا به عنوان حمایت از حق، سخنرانی کند، چگونگی حرکت حضرت زهرا(س) در متن عبارت چنین آمده:
«لاثَتْ خِمارَها عَلی رَأسِها، وَاشْتَمَلَتْ بِجِلْبابِها وَ اَقْبَلَتْ فی لُمَّةٍ مِنْ حَفَدَتِها وَ نِساء قَوْمِها، تَطَأُ ذُیُولَها، ماتَخْرُمُ مِشْیَتِها مِشْیَةِ رَسُولِ الله حتّی دَخَلَتْ عَلی اَبِی بَکْرٍ وَ هُوَ فی حَشْدٍ مِنَ الْمُهاجِرِینَ وَالاَنْصارِ وَ فِی غَیْرِهِمْ فَنِیطَتْ دوُنَها مُلائةً فَجَلَسَتْ، ثُمَّ أنَّتْ اَنَّةً اَجْهَشَ الْقَوْمُ لَها بِالْبُکاء، فَارْتَجَّ الَمجْلِسَ، ثُمّ اَمْهَلَتْ هَنِیئةً حَتّی اَسْکَنَ نَشِیَجَ القَوْمِ، وَ هَدَأَتْ فَوْرَتُهُمْ، اِفْتَتَحَتِ الکَلامَ...؛ حضرت زهرا(س) روسری خود را بر سرش پیچید13 و عبای خود را (که روپوشی وسیع بود) به سر نمود، و میان گروهی از یاران و زنان خویشاوندش (به سوی مسجد) حرکت کرد، آن حضرت هنگام راه رفتن (بر اثر شتاب یا بلندی لباس) به قسمت پایین لباسش پا
می‏گذاشت (در نهایت پوشیدگی راه می‏رفت) شیوه راه رفتن او (در متانت و وقار) هم چون شیوه راه رفتن رسول خدا(ص) بود، تا این که بر ابوبکر وارد شد، ابوبکر در میان ازدحام مسلمانان قرار گرفته بود، در این هنگام میان آن حضرت و مردم، پرده‏ای نصب شد، حضرت زهرا(س) نشست، سپس ناله جانسوزی نمود که بر اثر آن، صدای همه حاضران به گریه بلند شد، به گونه‏ای که گویی از صدای گریه، مسجد به لرزه درآمد، سپس حضرت زهرا(س) اندکی سکوت کرد، تا مردم آرام شدند، و جوش و خروششان بر اثر گریه، فرونشست، آن گاه خطبه را شروع کرد».14

تجزیه و تحلیل عبارت فوق

در این عبارت، در رابطه با حفظ حریم حجاب و عفاف در عین شرکت در یک صحنه پرشور سیاسی و اجتماعی، شش نکته است که هر کدام از جهتی بیانگر اهمیّت و عظمت مقام حجاب در سیره حضرت زهرا(س) است، که به اختصار بدان اشاره می‏شود:
1ـ آن حضرت روسری خود را که به طور کامل سر و گردن و سینه‏اش را می‏پوشانید، بر سر گرفت، تعبیر واژه «لاثتْ» (پیچید) حاکی است که روسری به طور کامل و چسبان به سر و گردن گرفته شده بود، نه به طور سبک و وارفته که با اندکی تکان دادن از سر رد شود و موی سر آشکار گردد؛
2ـ حضرت زهرا(س) علاوه بر آن روسری، لباس روی لباس‏هایش مانند عبا را بر سر و تن خود پوشانده بود (وَاشْتَمَلَتْ بِجِلْبابِها)؛
3 ـ لباسی که بر تنش بود به قدری بلند بود که در راه رفتن، گاهی قسمت پایین لباس زیر پای حضرت زهرا(س) قرار می‏گرفت: (تَطَأُ ذُیُولَها)؛
4ـ آن حضرت همانند رسول خدا(ص) با متانت و وقار حرکت می‏کرد، یعنی هیچ گونه حرکات نامناسب و دور از نزاکت در حرکت او دیده نمی‏شد؛
5 ـ علاوه بر این ها در مسجد پرده‏ای به احترام او نصب کردند، و آن حضرت در پشت آن پرده خطبه خواند.
6ـ دوستان و زنان خویشانش، اطرافش را گرفته بودند. (وَاَقْبَلَتْ فی لُمَّةٍ ـ ای: جماعة ـ مِنْ حَفَدَتِها وَ نِساء قَوْمِها).
به این ترتیب نتیجه می‏گیریم، حضرت زهرا(س) در عین آن که در همایش پرشکوه و پرجنجال شرکت نمود، همه نمادهای حریم حجاب و عفاف را رعایت نموده است.

پی نوشت ها :

1 ) نور (24) آیه 30 و 32و 33؛ احزاب(33) آیه 32، 33 و 59.
2 ) مرتضی مطهّری، مسأله حجاب، چاپ جدید، ص79.
3 ) همان، ص83.
4 ) علاّمه مجلسی، بحار، ج43، ص91.
5 ) علاّمه علی بن عیسی (اِرْبِلی، کشف الغمّه، ج2، ص23 و 24.
7 ) علاّمه علی بن عیسی اِرْبِلی، کشف الغمّه، ج2، ص24.
8 ) علاّمه سروی، مناقب آل ابی‏طالب، ج1، ص60.
9 ) همان، ص71.
10 ) صحیح بخاری، ج5، ص8.
11 ) علاّمه طبرسی، مجمع البیان، ج9، ص52، اعلام الوری، ص17؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج16، ص249.
12 ) قاضی نورالله شوشتری، احقاق الحق، ج3، ص47 و 48 ـ تفسیر المنار، ذیل آیه 61 آل عمران.
13 ) خِمار به معنای روسری معمول آن زمان است که زنان با آن، سر و گردن و سینه خود را می‏پوشاندند.
14 ) علاّمه طبرسی، احتجاج طبرسی، ج1، ص131 و 132.

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  5:29 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

اگر روزی باید روز زن باشد،چه روزی والاتر و افتخار آمیز تر از روز ولادت با سعادت فاطمه ی زهرا_سلام اللّه علیهاست . زنی که افتخار خاندان وحی[است]و چون خورشیدی بر تارک اسلام عزیز می درخشد.
صحیفه امام؛ج12،ص274
این ولادت با سعادت در زمان و محیطی واقع شد که زن به عنوان یک انسان مطرح نبود و وجود او موجب سر افکندگی خاندانش در نزد اقوام مختلف جاهلیت به شمار می رفت.در چنین محیط فاسد و وحشتزایی،پیامبر بزرگ اسلام دست زن را گرفت و از منجلاب عادات جاهلیت نجات بخشید.و تاریخ اسلام گواه احترامات بی حد رسول خدا_صلی اللّه علیه و آله_به این مولود شریف است،تا نشان دهد که زن،بزرگی ویژه ای در جامعه دارد که اگر برتر نباشد،کمتر نیست.
صحیفه امام؛ج14،ص316

مقام و منزلت

و ااز جمله ی تعقیبات شریفه،تسبیحات صدّیقه ی طاهره (سلام اللّه علیها)است که رسول خدا(صلی اللّه علیه و آله )آن را به فاطمه(علیها السلام)عطا می فرمود.
آداب الصلوة؛ص377
جبرئیل پس از فوت پیغمبر(ص)می آمد و اخبار از غیب برای فاطمه می آورد و امیر المؤمنین آنها را می نوشت و آن مصحف فاطمه است.
کشف السرار؛ص125
یک زن ملکوتی ،یک انسان به تمام معنا انسان،تمام نسخه ی انسانیت،تمام حقیقت زن ،تمام حقیقت انسان.او زن معمولی نیست؛او موجودی ملکوتی است که در عالم به صورت انسان ظاهر شده است؛بلکه موجود الهی جبروتی در صورت یک زن ظاهر شده است...تمام هویت های کمالی که در انسان متصور است و در زن تصور دارد_تمام در این زن است...زنی که تمام خاصه های انبیا در اوست.زنی که اگر مرد بود،نبی بود؛زنی که اگر مرد بود به جای رسول اللّه بود.
زنی که در حجره ای کوچک و محقّر،انسانهایی تربیت کرد که نورشان از بسیط خاک تا آن سوی افلاک و از عالم ملک تا آن سوی ملکوت اعلی می درخشد.
صحیفه امام؛ج16ص192

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  5:25 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

پیرمرد، خسته و گرسنه بود. در دنیا کسی را نداشت. لباس کهنه و چروکی بر تن داشت. انبوه ریش های سفید و نگاه خسته اش، توجه هر بیننده ای را جلب می کرد.
پیرمرد احساس بدبختی می کرد.حالت نگاهش طوری بود که هر کس می توانست بفهمد از غمی سنگین رنج می برد.
تنها امیدش به لطف پیامبر (ص)بود.به همین خاطر به دیدار پیامبر شتافت. پیامبر مثل نگینی در حلقه ی یارانش می درخشید. وقتی پیرمرد به یاران پیامبر نزدیک شد، توجه همه را به خود جلب کرد.پیامبر در حال صحبت، به چشم های پیرمرد خیره شد.
پیرمرد از نگاه محبت آمیز پیامبر احساس آرامش کرد. بعد در حالی که نگاه خسته ی خود را به زمین دوخته بود، گفت:
-یا رسول الله!گرسنه و ضعیف و درمانده ام!می بینید که بدبختی از سر و رویم می بارد.به فریاد من برسید!
پیامبر همچنان با محبت به چهره ی غمگین پیرمرد می نگریست. در آن هنگام چیزی نداشت که به پیرمرد ببخشد.کمی مکث کرد و سپس با امیدواری به پیرمرد گفت:
-من الان چیزی ندارم که به تو بدهم؛ اما تو را جایی می فرستم که به تو کمک کنم.
سپس به ابوذر که در فکر فرو رفته بود، اشاره کرد پیرمرد را به خانه ی حضرت زهرا (س)راهنمایی کند.
ابوذر همراه پیرمرد به سوی خانه ی حضرت زهرا(س)به راه افتادند. از آنجا تا خانه ی حضرت زهرا (س)، راهی نبود.ابوذر پس از مدت کوتاهی در مقابل خانه ی ساده ای ایستاد.کلون در را به صدا درآورد و پس از شنیدن صدای صاحبخانه، پیام پیامبر را به او رساند.در این هنگام پیرمرد، خود نیز به سخن درآمد و گفت:
-من پیرمردی ضعیف و ناتوانم.گرسنه ام!به جز یک لباس پاره چیزی ندارم.به فریادم برسید!
حضرت زهرا(س)از شنیدن پیام پدر و نیازمندی پیرمرد به فکر فرو رفت.درخانه ی کوچک آنها، وسایل اندکی وجود داشت که همه مورد نیاز بودند. تنها چیزی که شاید می توانست، آن را به پیرمرد ببخشد، پوست گوسفندی بود که شب ها زیر فرزندان کوچکش- حسن(ع) و حسین(ع)- می انداخت.حضرت زهرا(س)بدون درنگ به گوشه اتاق رفت، و آن پوست گوسفند را برداشت و در حالی که آن را به سوی پیرمرد دراز کرده بود، گفت:«خدا گشایشی در کار تو پدید خواهد آورد!»
پیرمرد، آن پوست را گرفت و ورانداز کرد، به نظرش قیمتی نداشت، به همین خاطر گفت:
-ای دختر پیامبر، این پوست برای من نفعی ندارد!من ناچیزتر از آن هستم که فکر می کنید!
حضرت زهرا(س) به فکر فرو رفت.ناگهان به یاد هدیه ی ارزشمندی افتاد.آن هدیه اگرچه قیمت چندانی نداشت، اما برای او بسیار گرانبها بود.دختر عمویش گردنبندی را به او هدیه کرده بود.حضرت زهرا آن گردنبند را که برایش خاطرات خوشی را زنده می کرد، بسیار دوست داشت و آن را به گردنش آویخته بود.با حرف پیرمرد، گردنبند را از گردنش باز کرد و به سوی او دراز کرد.پیرمرد گردنبند را گرفت.نگاهی به آن انداخت و تشکر کنان به سمت مسجد به راه افتاد.چهره ی پیرمرد باز و خندان شده بود.وقتی به چند قدمی یاران پیامبر رسید، گفت:
«چه کسی این گردنبند را از من می خرد؟ این گردنبند دختر پیامبر است.من حاضرم این گردنبند را بفروشم.»
پیامبر به گردنبندی که در دست های پیرمرد بود، نگاهی کرد و گفت:«این گردنبند را به چه قیمتی می فروشی؟»
پیرمرد گفت:«این گردنبند را می دهم و در مقابلش مقداری غذا، یک دینار پول، یکدست لباس و همین طور یک مرکب می گیرم!»
حرف پیرمرد که تمام شد، مقداد-یکی از یاران پیامبر-گفت:«من همه آن چیزها را که گفتی می دهم و گردنبند را از تو می خرم!با من بیا!»
مدت زیادی نگذشته بود که همه ی یاران پیامبر دیدند که غلام مقداد، دوان دوان به سوی پیامبر آمد پارچه پاکیزه ای را که در دست داشت، باز کرد و گردنبند حضرت زهرا (س)را به سوی پیامبر دراز کرد و گفت:«مقداد گفت که این گردنبند را به حضور شما بیاورم و از این پس نیز بنده، غلام و خدمتگزار شما باشم!»
پیامبر با مهربانی به سیمای غلام مقداد نگاهی کرد و گفت:«این گردنبند را به خانه ی دخترم، فاطمه ببر.من هم تو را به او بخشیدم!»
غلام مقداد، گردنبند را- همان طور که به حضور پیامبر آورده بود- در همان پارچه سفید و معطر پیچید، و به شتاب به سوی خانه حضرت زهرا(س)گفت:«ای غلام مقداد!تو از هم اکنون آزاد هستی!می توانی بروی!» و سپس فرمود:«این گردنبند چقدر پربرکت بود!شکمی را سیر کرد، برهنه ای را پوشاند، مرکبی را به محتاجی رساند و غلامی آزاد شد و سرانجام، دوباره به جای اولش بازگشت!»

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  5:25 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

چکیده
تقابل دو فرقه ی بزرگ اسلامی یعنی شیعه و سنی در مسائل مختلف اسلامی ، مطلب جدیدی نیست . و کمتر مسئله ای را می توان یافت که اختلاف نظر در آن دیده نشود . در این مقاله به بررسی یکی از این موارد پرداخته شده است و آن کاوش در باره ی سبب صدور روایت معروف ( فاطمةُ بَضعَةٌ مِنّی ) است . در این مقاله بیان شده است که یکی از نویسندگان اهل سنت ضمن ذکر سبب صدوری غیر قابل قبول ، که طی آن حضرت علی علیه السلام ، حضرت فاطمه سلام الله علیها را به خشم آورده و او را اذیت کرده، آن را به دانشمندان شیعه و خصوصا شیخ صدوق نسبت می دهد . و از آن اظهار ناراحتی می کند و ذکر آن را در کتب معتبر شیه عیب می انگارد . در ادامه بیان می شود که این سبب صدور را هیچ عالم شیعی قبول نکرده و حتی بزرگانی چون شیخ صدوق و سید مرتضی بر جعلی بودن آن تصریح کرده اند و ثابت می شود ؛ تنها سبب نزولی که در میان علماء اهل سنت بسیار مشهور است و شاید بتوان ادعای تواتر معنوی در میان آنها برای آن کرد ، همین سبب نزول ساختگی و جعلی است.
کلید واژه ها :
بضعة ، اذیت ، سبب صدور ، بنت ابی جهلیکی از حدیث های شریف و بلندی که در شأن حضرت زهرا سلام الله علیها از حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله وارد شده و می توان ادعاء کرد که به تواتر معنوی و حتی لفظی هم رسیده کلام گهربار آن حضرت است که فرمودند: فاطمةُ بَضعَةٌ مِنّی.ولی متأسفانه علماء اهل سنّت باز مثل همیشه و به خاطر دوری از همان سنّتی که نام خود را مزّین به آن کرده اند و به خاطر ترک و عمل نکردن به حدیث متواتر و مورد قبول بین شیعه و سنّی ( انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی ... ) ( الکافی ، 1365، 1 /293 ) و ( المعجم الکبیر ، 1404 ، 3 /66 ) و رها کردن دامن اهل بیت علیهم السلام ، دچار لغزش شده و شیعه و امامان او را مورد حمله ی خود قرار داده اند .چندی پیش در کتابی از اهل سنت با عنوان ( اعتقاد الشیعة الاثنی عشریة سوال و جواب ) تألیف عبد الرحمن بن سعد الشثری ، تهمتی بزرگ و دروغی آشکار را یافتم که قلبم را بسیار متأثر کرد و چشمانم را در اشک غوطه ور نمود . این کتاب با هدف شبه وارد کردن بر اعتقادات و مبانی شیعه تألیف شده و با استفاده از شیوه جواب و سؤال به مبانی شیعه حمله کرده و گاه و بیگاه با ذکر تهمتی ، شیعیان را به باد انتقاد می گیرد . یکی از این تهمت ها ،سبب صدوری است که برای حدیث شریف ( فاطمة بضعة منی ) از کتب شیعه و خصوصا شیخ صدوق نقل می کند . ما عین عبارت او را با ترجمه می آوریم سپس به نقد و بررسی آن می پردازیم .
سؤال 83 : هل ذکرت کتب الشیعة أنَّ فاطمة رضی الله عنها غضبت على علی ؟
جواب : نعم , روى صدوقهم غضب فاطمة رضی الله عنها ورسول الله على علیٍّ عندما أراد الزواج بابنة أبی جهل .. حتى قال رسول الله مناصحاً لعلی : یا علیُّ , أما علمت أنَّ فاطمة بضعة منی وأنا منها , فمن آذها فقد آذانی , ومن آذانی فقد آذى الله , ومن آذها بعد موتی کان کمن آذها فی حیاتی , ومن آذها فی حیاتی کان کمن آذها بعد موتی وقال : فاطمة بضعة منی , وهی روحی التی بین جنبیَّ , یسوؤنی ما ساءها , ویسرُّنی ما سرَّها.وکذلک فقد أغضب علیٌّ فاطمةَ رضی الله عنها مرة أخرى عندما رأته واضعاً رأسه فی حجر جاریته , واشتملت جلبابها وذهبت إلى بیت أبیها , وقالت : یا لیتنی مت قبل هذا , وکنت نسیاً منسیاً , إنما أشکو إلى أبی , وأختصم إلى ربی .التعلیق :ألا یستحی علماء الشیعة من افترائهم لهذه المفتریات على علیٍّ وفاطمة رضی الله عنهما ؟ أیتجاهلون قول رسول الله : من آذاها فقد آذانی , ومن غاظها فقد غاظنی , ومن سرَّها فقد سرَّنی . (اعتقاد الشیعة الاثنی عشریة سوال و جواب ، بی تا ، 1 /86 )
سوال 83 : آیا در کتابهای شیعیان دیده اید که حضرت فاطمه رضی الله عنها از علی خشمگین شده باشد ؟
جواب : بله . شیخ صدوق آنها ، خشمگین شدن حضرت فاطمه رضی الله عنها و رسول الله صلی الله علیه و آله از علی را روایت کرده است . آن هنگامی که علی خواست تا با دختر ابوجهل ازدواج کند ... تا اینکه حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله از روی نصحیت به او گفت : ای علی آیا نمی دانی که فاطمه پاره ی تن من است و من از اویم . پس هر کس او را اذیت کند مرا اذیت کرده و هر کس مرا اذیت کند خدا را اذیت کرده است و هر کس او را بعد از مرگم اذیت کند مثل کسی است که او را در زمان حیاتم اذیت کرده است و هر کس او را در زمان حیاتم اذیت کند مثل کسی است که او را بعد از مرگم اذیت کرده باشد. و فرمود : فاطمه پاره تن من و روح من که در کالبدم است می باشد . آنچه که او را ناراحت کند مرا ناراحت می کند و آنچه که او را خوشحال می کند مرا خوشحال می کند.همچنین بار دیگر علی ، فاطمه رضی الله عنها را به خشم آورد ؛آن هنگامی که علی را دید که سرش را در دامن کنیز خود گذاشته بود. حضرت فاطمه سلام الله علیها چادر بر سر کرد و به خانه ی پدرش رفت و گفت ای کاش قبل از این مرده بودم و از یادها رفته بودم ( واین صحنه را نمی دیدم ) . شکایتم را فقط به پدرم می کنم و خصومتم را به درگاه خدا عرضه می دارم .!!!!

حاشیه و تعلیقة :

آیا عماء شیعه حیاء نمی کنند از این تهمتهائی که به علی و فاطمه رضی الله عنهما می زنند ؟! آیا خود را نسبت به سخن حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله که فرمودند : "هرکس او را اذیت کند مرا اذیت کرده و هر کس او را خشمگین کند مرا خشمگین کرده و هر که او را خوشحال کند مرا خوشحال کرده است " به نادانی زده اند ؟

نقد و بررسی

بحث اجمالی
از عبارتهای فوق سه مطلب فهمیده می شود :
الف) شیعیان این دو داستان و سبب صدور حدیث را در کتب معتبر خود نقل کرده و صحت آن را پذیرفته اند.
ب) نویسنده در آخر کلام خود اذعان می کند که این دو داستان جعلی بوده و هیچ اعتباری ندارد.
ج) کسانی که این دو داستان را جعل کرده و اقدام به نقل آن دو می کنند یعنی علماء شیعه ، مصداق کسانی هستند که حضرت فاطمه سلام الله علیها را اذیت کرده و به خشم در آورده اند.مطلب اول نویسنده ، کذب محض و تهمتی آشکار به علماء شیعه است . چرا که داستان اول گرچه در برخی از کتب شیخ صدوق آمده ولی هرگز مورد پذیرش ایشان و دیگران نبوده و حتی بر جعلی بودن و تهمت بودن آن اذعان شده است که تفصیل آن در ادامه خواهد آمد . و داستان دوم را ما در هیچ یک از کتب شیعه و سنی نیافیم و معلوم نیست که نویسنده آن را از کجا نقل کرده است و کدام عالم شیعه آن را پذیرفته است .اما مطلب دوم و سوم نویسنده را می پذیریم با این تفاوت که ناقلان داستان اول علماء شیعه نبوده اند بلکه در اکثر قریب به اتفاق کتب حدیثی اهل سنت تنها سبب نزولی که برای این حدیث نقل شده همان داستان اول و اینکه حضرت علی علیه السلام می خواست با دختر ابوجهل ازدواج کند و این امر باعث ناراحتی حضرت فاطمه سلام الله علیها و حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله شد ، می باشد. که تفصیل آن در ادامه خواهد آمد .بنابر این آنانکه دست به اتهام علیه دختر پیامبر صلی الله علیه و آله و داماد ایشان زده اند و موجب اذیت و خشمگینی آن سه بزرگوار شده اند ، علماء و محدثین اهل سنت هستند که چنین روایتهای جعلی را به اسم صحیح و مسند نقل می کنند .
بحث تفصیلی
در کتب روائی شیعه در ادامه ی این حدیث عبارتهای گوناگونی وارد شده است . در کتاب من لایحضره الفقیه آمده : ( هِیَ بَضْعَةٌ مِنِّی وَ سَیِّدَةُ نِسَاءِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ أَتْبَعَ علیه السلام ذَلِکَ بِأَنْ قَالَ مَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ غَاظَهَا فَقَدْ غَاظَنِی وَ مَنْ سَرَّهَا فَقَدْ سَرَّنِی ) ( من لایحضره الفقیه ، 1413 ، 4 /125 )در کتاب بحار الانوار آمده : ( أنَّ النَّبِیّ صلی الله علیه و آله قالَ فاطِمَةُ بَضعَةٌ مِنِّی یُرِیُبنی ما رابَها ) ( بحار الانوار ، 1404 ، 21 /279 )نیز آمده : ( قال صلی الله علیه و آله فاطمة بَضعة منی و هی روحی التی بین جنبی یسوؤنی ما ساءها و یسرنی ما سرها ) ( همان ، 27 / 62 )و نیز آمده : ( قال صلی الله علیه و آله فاطمة بضعة منی یؤذینی ما یؤذیها ) ( همان ، 23 /234 )و نیز آمده : (... و أنت بضعة منی و روحی التی بین جنبی ) ( همان ، 28 / 76 )و گاهی هم این روایت را بدون ذکر ادامه نقل کرده اند . مثلا در وسائل الشیعة آمده است که ( قَالَ إِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّی‏ ) ( وسائل الشیعة ، 1409 ، 20 / 67 )سوالی که مطرح است این است که حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله به چه مناسبتی این کلام نورانی را فرموده اند . و به اصطلاحات سبب صدور حدیث چیست ؟ در کتب روائی شیعه سببهای مختلفی برای آن ذکر شده است که در چگونگی جمع بین آنها می توان گفت که این حدیث ، بارها و بارها از طرف آن حضرت در مناسبتهای متعدد بیان شده است . برخی از این سببها از این قرارند:
1.روزی حضرت علی علیه السلام بر حضرت فاطمه سلام الله علیها وارد شد در حالی که به شدت ناراحت بود . حضرت فاطمه سلام الله علیها از ایشان سوال کرد : این ناراحتی چیست ؟! آن حضرت گفتند : حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله از مسئله ای از ما سوال کردند و ما برای آن جوابی نداشتیم . حضرت زهرا سلام الله علیها پرسیدند : آن مسئله چیست ؟ حضرت جواب دادند که : حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله از ( مرأة ) از ما سوال کردند که چیست ؟ ما گفتیم آن ( عورة )(1) است ( یعنی آنچه که مایه ی حیاء است) سپس پرسیدند: زن در چه زمانی به پروردگارش نزدیکتر است ؟ ما جواب آن را نمی دانستیم .حضرت زهرا سلام الله علیها گفتند : به نزد پیامبر صلی الله علیه و آله برگرد و به او اعلام کن نزدیکترین حالتی که یک زن به پروردگارش دارد زمانی است که در خانه اش بماند (بدون ضرورت از خانه خارج نشود) . حضرت علی علیه السلام با سرعت نزد پیامبر صلی الله علیه و آله رفت و جواب را به آن حضرت گفت . آن حضرت فرمودند :ای علی این جواب از خودت نیست . امیر المؤمنین علیه السلام به ایشان گفتند که حضرت فاطمه سلام الله علیها جواب را به او گفته است .حضرت پیامبرصلی الله علیه و آله فرمودند : راست گفته است چرا که فاطمه پاره ی تن من است(2). ( مستدرک الوسائل ، 1408 ، 14 /182 )این سبب صدور طی سه روایت دیگر با اندکی تفاوت در مستدرک الوسائل جلد 14 صفحه ی 182 و نیز در وسائل الشیعة جلد 20 صفحه ی 67 آمده است .
2.امام محمد باقر علیه السلام فرمودند ؛ روزی شخص نابینائی از حضرت فاطمه سلام الله علیها اجازه ورود خواست . آن حضرت حجاب خود را پوشید . حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله از او پرسیدند: چرا حجاب خود را پوشیدی در حالی که او تو را نمی بیند ؟ آن حضرت گفتند: یا رسول الله اگر او مرا نمی بیند من که او را می بینم در حالی که او بو را استشمام می کند . حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند : گواهی می دهم که تو پاره تن من هستی . (3)( مستدرک الوسائل ، 1408 ، 14 /289 )این روایت در کتاب دعائم الاسلام نیز به همین صورت از امام محمد باقر علیه السلام و نیز از امیر المؤمنین علیه السلام نقل شده است . ( دعائم الاسلام ، 1385 ، 2 /214-215 )
3.ابن عباس می گوید :وقتی از حجة الوداع برگشتیم با رسول الله صلی الله علیه و آله در مسجدشان نشسته بودیم . ایشان فرمودند :آیا می دانید چه چیزی می خواهم برایتان بگویم ؟ گفتند : خدا و رسولش بهتر می دانند . ایشان فرمودند: خداوند بر اهل دین منت گذارد چون با من آنها را هدایت کرد و من بر اهل دین منت می گذارم چون آنها را با علی بن ابی طالب علیهما السلام ، پسر عمویم و پدر ذریّه ام ، هدایت کردم . آگاه باشد هر کس هدایت آنها را بپذیرت نجات خواهد یافت و هر کس از آنها تخلف کند گمراه و تباه می شود . ای مردم خدا را خدا را در مورد عترت من و اهل بیت من . چرا که فاطمه پاره تن من است و دو فرزندش دو بازوی من هستند و من و شوهرش مثل نور هستیم . خدایا به کسی که به آنها رحم می کند ، رحم کن و و نبخش کسی را که به آنها ظلم می کند . سپس چشمانش اشکبار شد . (4)( بحار الانوار ، 1404 ، 23 /143 )
4.جابر بن عبد الله انصاری می گوید : روزی حضرت فاطمه سلام الله علیها بر رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد شد در حالی که آن حضرت در سکرات موت بود . آن حضرت خود را بر پیامبر صلی الله علیه و آله انداخت و پیوسته گریه می کرد . حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله به هوش آمدند . سپس گفتند : ای دختر عزیزم تو بعد از من مظلوم هستی و تو را بعد از من به ضعف می کشانند . پس هر کس تو را اذیت کند مرا اذیت کرده و هر کس تو را به خشم در آورد مرا خشمگین کرده ... چرا که تو از منی و من از تو و تو پاره تن من و روحم هستی ... (5)( همان ، 28 / 76 )
5.حضرت علی علیه السلام وقتی داشتند امتیازات خود را بر سایر اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله برای مکحول بیان
می کردند ، گفتند : هفدهم اینکه خداوند متعال فاطمه سلام الله علیها را به همسری من در آورد در حالی که ابو بکر و عمر او را از حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله خواستگاری کرده بودند . پس خداوند او را در بالای آسمانهای هفتگانه به ازدواج من در آورد . سپس حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود : بر تو مبارک باشد . خداوند فاطمه سرور زنان اهل بهشت را به ازدواج تو در آورده است . او پاره ی تن من است . من گفتم یا رسول الله آیا من از شما نیستم . ایشان فرمودند چرا که نیستی ؟! ای علی .تو هم از منی و من هم از توام و من نسبت به تو مثل دست راستم نسبت به دست چپم هستم . من از تو در دنیا و آخرت بی نیاز نیستم .(6) ( همان ، 31 / 435 )در کتب روائی شیعه سبب صدور دیگری که نشانی از صحت آن و یا پذیرش آن از طرف دانشمندان شیعه در آن باشد وجود ندارد الا اینکه در برخی از این کتب که قدیمی ترین آنها ( امالی ) و ( علل الشرایع ) شیخ صدوق می باشد سبب صدور عجیب دیگری نیز نقل شده است. و آن اینکه ( حضرت علی علیه السلام خواست تا با دختر ابوجهل ازدواج کند و او را به همسری دوم خود برگزیند . رسول خدا صلی الله علیه و آله بر فراز منبر از حضرت علی علیه السلام به مردم شکایت کرد و گفت : علی می خواهد با دختر دشمن خدا ازدواج کند و او را بر دختر نبی خدا هَوو کند . بدانید فاطمه پاره ی تن من است هر کس او را اذیت کن مرا اذیت کرده و هر کس او را خوشحال کند مرا خوشحال کرده است ... ) (7) ،نقل این روایت در کتب شیعه به دو صورت می باشد :

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  5:24 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

الف) برخی این داستان را دروغ شمرده و آن را تهمتی ناروا از طرف اهل تسنن به حضرت علی علیه السلام دانسته اند . ازآن جمله می توان به نقل شیخ صدوق در ( الامالی ) اشاره کرد . او می گوید : علقمه پس از آنکه ازحضرت امام صادق علیه السلام درمورد اینکه چه کسی شهادتش در دادگاه مورد قبول است سوال می کند ؛ به آن حضرت عرض می کند که مردم (اهل سنت) به ما نسبتهای ناروائی می زنند . آن حضرت برای دلگرمی علقمه نمونه هائی از تهمت هائی که به انبیاء زده شده را بیان می کنند و سپس نمونه هائی از تهمت هائی که از طرف مشرکان به حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله زده شده را بیان می کنند و در ادامه به تهمتی که به حضرت علی علیه السلام از طرف اهل سنت زده شده اشاره می کنند و داستان فوق را بیان می کنند . (8)( الامالی ، 1362 /102 - 105)شیخ صدوق در کتاب ( علل الشرایع ) خود این داستان را به گونه ای دیگر نقل می کند . او می گوید : ( شخصی به نزد امام صادق علیه السلام آمد و از مسئله ای سوال کرد . او پرسید : آیا می شود در هنگام تشییع جنازه ، آتشی را همراه جنازه کرد و یا از مجمر و یا قندیل و هرچیزی که با آن اطراف را روشن می کنند استفاده کرد ؟آن مرد می گوید در این هنگام رنگ امام از این سوال تغییر کرد و راست نشست ( گوئی اینکه این سوال خاطره ای تلخ را برای آن حضرت زنده کرد). سپس فرمود : یکی از بدترین مردمان روزگار ، نزد حضرت فاطمه سلام الله علیها آمد و گفت : آیا نمی دانی که علی علیه السلام از دختر ابوجهل خواستگاری کرده است . آن حضرت گقت : حقیقت را می گوئی ؟! آن مرد سه بار گفت که حقیقت را می گوید. آن حضرت بسیار ناراحت شد و با شدت ناراحتی به خانه ی پدرش رفت . حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله از ماجرا مطلع شدند و با حضرت فاطمه سلام الله علیها به نزد حضرت علی علیه السلام که در مسجد مشغول عبادت بود رفتند . حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله از حضرت علی علیه السلام خواست تا ابو بکر و عمر و طلحة را حاضر کند . سپس در حضور آنها فرمود : ای علی آیا نمی دانی که فاطمه پاره ی تن من است . هر کس او را اذیت کن مرا اذیت کرده و هر کس مرا اذیت کند خدا را اذیت کرده است . و هر کس او را بعد از مرگم اذیت کند مثل کسی است که او را در زمان حیاتم اذیت کرده و هر کس او را در زمان حیاتم اذیت کند مثل کسی است که او را بعد از مرگم اذیت کرده باشد ؟! حضرت علی علیه السلام گفت بله می دانم یا رسول الله . پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند : چه چیزی باعث آن کار تو شد؟( خواستگاری از دختر ابو جهل ) حضرت علی علیه السلام پاسخ داد ؟ به همان خدائی که شما را به حق و حقیت بعنوان نبی مبعوث کرده سوگند ، آنچه که به گوش فاطمه سلام الله علیها رسیده از من سر نزده است . پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند : راست می گوئی راست می گوئی . در این هنگام حضرت فاطمه سلام الله علیها بسیار خوشحال شد و لبخند زد به گونه ای که دندانهای او نمایان شد .) (9)در ادامه ی حدیث ماجرای عیادت عمر و ابوبکر از حضرت فاطمه سلام الله علیها نقل شده و اینکه ایشان اجازه ملاقات ندادند و پس از آنکه با وساطت حضرت علی علیه السلام به آنها اجازه ورود دادند ، با آنها صحبت نکردند تا اینکه با اصرار آنها لب به سخن گشودند و ماجرای تهمت خواستگاری کردن حضرت علی از دختر ابو جهل را به یاد آنها آوردند و از آن دو اقرار گرفتند که پدر بزرگوارش در آن شب فرموده بود : فاطمة بضعة منی و انا منها من آذاها فقد آذانی . و آن دو شهادت به این سخن پیامبر صلی الله علیه و آله دادند . سپس حضرت فاطمه سلام الله علیها خدا را و حاضران را گواه گرفتند که آن دو ، او را در زمان زندگی و هنگام وفات اذیت کرده اند .( علل الشرایع ، بی تا ، 1 /185 ) .چنانچه ملاحظه کردید این سبب صدور حدیث در کلام شیخ صدوق به گونه ای بیان شده که به عنوان یک دروغ بزرگ و یک تهمت نا روا به حضرت علی علیه السلام می باشد و ایشان هرگز از آن به عنوان یک سبب صدور قابل قبول یاد نکرده اند .در کتاب ( تنزیه الانبیاء ) سید مرتضی نیز پس از نقل داستان ساختگی خواستگاری کردن حضرت علی علیه السلام از دختر ابوجهل ، صراحتا اعلام می کند که این روایت جعلی و باطل است و نزد اهل روایت مورد قبول نیست ( تنزیه الانبیاء ،1250 /167)
ب) شیوه دومی که در نقل این سبب صدور در کتب روائی شیعه به چشم می خورد این است که بدون اشاره به ساختگی بودن آن ، از آن برای اثبات عصمت حضرت زهراء استفاده شده است .
علامه مجلسی آن را از صحیح ترمزی که از منابع مهم اهل سنت است نقل کرده ( بحار الانوار ، 1404 ، 29 /337) و ضمن بیان اینکه این داستان از مشترکات بین مسلمین نیست (10) ، با استدلال به همین روایت اقدام به اثبات عصمت حضرت زهرا سلام الله علیها می کند . او در حقیقت از راه جدل و با استفاده از آنچه که مورد قبول اهل سنت است موضع آنها در رابطه ی معصوم نبودن آن حضرت را به نقد کشیده است . و این هرگز به معنای این نیست که علامه مجلسی صحت داستان فوق را قبول دارد. نشانه آن هم این است که داستان فوق را از منابع آنها و با سند آنها نقل می کند و بسیار واضح است که سلسله سندی که همگی آنها یا بخشی از آنها شیعه نباشند ، مورد قبول حدیث شناسان شیعه نیست .اما در کتب روائی اهل سنت اکثر قریب به اتفاق آنها فقط یک سبب صدور برای این حدیث شریف نبوی ذکر کرده اند و آن همین داستان خواستگاری کردن حضرت علی علیه السلام از دختر ابوجهل یا دختر است . در صحیح بخاری باب ( ذبّ الرجل الرجل عن ابنته فی الغیرة و الإنصاف ) می نوسید : ( ابن مَخرَمَة می گوید : از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله شنیدم که در بالای منبر می گفت : بنی هشام بن مغیرة(11) از من اجازه خواسته اند تا دخترشان را به ازدواج علی بن ابی طالب در آورند . من به آنها اجازه ندادم و باز به آنها اجازه ندادم و باز به آنها اجازه ندادم . تا اینکه علی خواست دختر مرا طلاق دهد و با دختر آنها ازدواج کند . فاطمه پاره ی تن من است هر کسی او را ناراحت کند مرا ناراحت کرده و هرکس او را اذیت کند مرا اذیت کرده است ) (12) ( صحیح بخاری ، بی تا ، 17 /361 )این روایت با همین عبارت در سنن ابی داود در باب ( ما یکره ان یجمع بینهن من النساء ) و نیز سنن ابن ماجه ( باب الغیرة ) و نیز سنن ترمزی باب ( فضل فاطمة بنت محمد صلی الله علیهما وسلّم ) و نیز در صحیح ابن حبان باب ( ذکر زجر المصطفی صلی الله علیه وسلم ان ینکح علیّ علی فطمة ابنته ) و نیز صحیح مسلم باب ( فضائل فاطمة بنت النبی علیها الصلوة و السلام ) و مسند احمد باب ( حدیث المسور بن مخرمة ) ذکر شده است .
البته در مسند احمد باب ( حدیث المسور بن مخرمة ) و صحیح بخاری باب ( ذکر اصهار النبی صلی الله علیه و آله منهم ابو العاص بن الربیع ) از همان راوی یعنی ( المسور بن مخرمة )آمده که خود حضرت فاطمه سلام الله علیها وقتی موضوع خواستگاری را فهمید نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و شکایت کرد . آن حضرت بر فراز منبر رفت و حدیث مزبور را فرمود .(13) امام فخر رازی از مفسران بزرگ اهل تسنن می گوید: خود علی علیه السلام از پیامبر اجازه خواست که آن حضرت ناراحت شد و فرمود : فاطمة بضعة منی ...(14) ( مفاتیح الغیب ، 1420، 32/327) و در تفسیر ثعلبی نقل شده که آنهائی که اجازه خواستند ، بنی مخزوم بودند ( الکشف و البیان عن تفسیر القرآن ، 1422، 10/316 )به هر حال این سبب صدور با اختلافی که در شخص یا اشخاصی که از حضرت پیامبر اجازه خواستدند دارد ، لکن نزد اهل تسنن مورد پذیرش واقع شده ودر بسیار از کتب روائی و غیر روائی خود آن را ذکر کرده اند و تقریبا می توان گفت هیچ سبب دیگری را بیان نکرده اند البته برخی از منابع آنها (15)، مضمون سبب صدور اولی که از منابع شیعه نقل کردیم را با اندکی تفاوت نقل کرده اند که در مقابل آن کتبی که موضوع خواستگاری را مطرح کرده اصلا به حساب نمی آید . چنانچه ملاحظه کردید آنچه را که شیخ عبد الرحمن بن سعد الشثری در کتاب سوال و جواب خود مطرح کرده بود بی اساس و کذب محض بود . و آن سبب صدوری که خود بر جعلی بودن آن اذعان داشت را فقط علماء و محدثین اهل سنت نقل کرده و آن را پذیرفته اند . من اکنون به خود این اجازه را می دهم که کلام او را به خودش باز گردان و بگویم : آیا شیخ عبد الرحمن حیاء نمی کند و از خدا نمی ترسد که بدون مطالعه و بررسی این همه اتهام به شیعه و علمای آن می زند ؟!به نظر من کسی که این داستان را ساخته است چه خود المسور بن مخرمة باشد یا اینکه دیگری به نام او جعل کرده باشد ، خواسته تا این طور وانمود نماید که یکی از مصادیق کسانی که حضرت فاطمه سلام الله علیها را اذیت کرده حضرت علی علیه السلام است تا با این کارش قضیه ی ناراحتی آن حضرت از ابوبکر و عمر هنگام وفاتشان را مخفی کند . یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ ( الصفّ/8)

ادامه مطلب...

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  5:22 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

چکیده
در این مقال در ابتدا می خوانیم که نخستین سؤالى که مسئله ى (فدک) در ذهنها ایجاد مى کند آن است که چرا (غصب فدک) در میان غصبهایى که از حقوق اهل بیت علیهم السلام شده شاخص است و اهمیت آن در کدام نقطه نهفته است؟ چرا امیرالمؤمنین و حضرت زهرا علیهماالسلام این اندازه بر سر آن پافشارى کردند؟ چرا ائمه ى معصومین علیهم السلام در فرصتهاى مناسب آن را نزد مردم مطرح مى کردند و نام آن را زنده نگاه مى داشتند؟شاید بتوان گفت فدک در واقع میدان دفاع از حریم عصمت است و نداى بر حق فاطمه علیهاالسلام براى همیشه در گوش شیعه طنین انداز است. آنگاه که فاطمه ، براى اولین و آخرین بار در عمر خود، با تنى مجروح و آهى جانسوز از آن درِ نیم سوخته به مسجد آمد، شیعه خود را موظف مى داند او را یارى کند تا بنشیند و خطبه بخواند، چرا که این پهلوى شکسته و سینه ى مجروح و صورت کبود و بازوى وَرَم کرده طاقت ایستادن ندارد، و براى او پرده اى مى زنند تا در میان زنان با احتجاب سخن بگوید.در بخش دیگری از این نوشتار ،شرح مختصری از آیات استشهادی آنحضرت در مورد حدیث جعلی (نحن معاشر الأنبیاء لا نورث درهما و دینارا و کلما ترکناه صدقه) از بیانات خود آنحضرت بیان شده و در پایان به نتیجه گیری از آنحضرت پرداخته شده است .
کلید واژه ها
فدک ، راویان فدک ، ارث فاطمه ،آیات استشهادی فدک
مقدمه
به فرموده بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی "ره"پیوند قرآن و عترت بر اساس حدیث متواتر ثقلین، پیوندی عمیق و جاودانه است، که صد البته ادراک مقامات بلند غیبی، معنوی و عرفانی آنها اگر ممتنع نباشد برای فهم ما فوق طاقت و بسیار مشکل می‏باشد (1) در حقیقت، آنان دریای ژرف‏اند که به عمق ناپیدایشان راهی نیست.آن بانوی مقدس و مطهر در زمینه‏های مختلف، جملات ژرف و زیبایی به کام تشنگان حکمت و حقیقت جاری ساخته‏اند که محور برخی از سخنان آن وجود نازنین را می‏توان در این بخشها خلاصه کرد: عرفانی - تربیتی و مسائل خانواده (تلاش و کار در منزل، همراهی با همسر در تحمل مشکلات و سختیهای زندگی، ساده زیستی و پرهیز از تجملات و...)، حقوقی (حق زن، حق همسایه، حق کارگر، حق میهمان و...)، اجتماعی (عفاف و حجاب برای بانوان و...)، اقتصادی، دفاع از ولایت و سیاستهای پدر و شوهر خویش (اعتراض به اقدامات خلیفه اول و دوم، طرح قضیه فدک و اعتراض شدید نسبت‏به غصب آن از طرف حکومت‏به عنوان بهانه‏ای برای ریشه‏کن کردن انحراف عظیمی که در خلافت رسول خدا (ص) پیش آمده بود، بیان فضائل و مناقب علی مرتضی (ع) و نکوهش مخالفان وی، نقل احادیثی از پدر در شان وی فرموده بود مانند حدیث غدیر و منزلت، وصایا و سفارشات در آخرین لحظات عمر خویش مبنی بر دفن شبانه و تحریم شرکت‏خلفای اول و دوم در مراسم نماز بر وی و دفن ایشان و...)، فقهی (برخی از احکام باب طهارت، حج، ارث، قضاء و...) آن پرورده صبر و رضا با بیانات فصیح و بلیغ نسیمی جان فزا در پیکر فسردگان راه، وزان کرده است و گاه نیز برای بیان افکار بلند خویش از شعر استفاده نموده‏اند. اشعاری که به ایشان منسوب است‏به بیش از 70 بیت می‏رسد که عمدتا در موضوعاتی نظیر: فضائل علی بن ابی‏طالب (ع) و اطاعت از وی، ایثارگری، غم جانکاه و جگرسوز شهادت پدر (ص)، خبر از شهادت و آرزوی مرگ، تنهایی امیرالمؤمنین می‏باشند. ما در این مقاله در پی آنیم تا با نیم نگاهی به یکی از خطبه‏های آن جگرگوشه رسول خدا (ص) میزان استفاده وی از آیات قرآن را نظاره کنیم، تا سرمشقی برای دلدادگان آن بانوی دو سرا، به ویژه خواهران و دختران ما باشد که در گفتار و کردار خویش هر چه بیشتر با قرآن عزیز انس گیرند، و شاهد انوار وحی از لبان کوثر باشندخطبه مورد نظر در این مقال همان خطبه فدکیه است که آن جوهر صدق و صفا در میان جمعی از زنان بنی‏هاشم در مسجد پیامبر (ص) از پشت پرده در حضور مردم ایراد کرد. این سخنرانی شیوا و خطبه غرا، در کتب معتبر ثبت گشته است. و شیعیان مخلص از دیرباز آن خطبه با ارزش را نسل اندر نسل حفظ و به فرزندان خویش تعلیم می‏دادند، امید آنکه مسؤولین برنامه‏ریزی در امور فرهنگی ما نیز با تدوین برنامه‏های اصولی و حساب‏شده در مقاطع مختلف تحصیلی و علمی به این امر مهم عنایت‏بیشتری مبذول دارند. ما در این مقال،آیاتی که حضرت (س) برای اثبات ارث بردن خویش از رسول خدا (ص) در خطبه فدکیه بدانها تمسک و استدلال نموده است را آورده‏ایم وضمن هر آیه ای توضیح و تفسیر آیه مورد بحث بیان گردیده است.لازم به ذکر است که قبل از آن مختصری در مورد این جریان تاریخی_اعتقادی توضیح داده شده است .

فدک سند شیعه

در طول تاریخ، فدک بعنوان شاهدى محکم در دست شیعیان حضرت زهرا علیهاالسلام بوده و هست، که با پیمودن قرنها خود را به مسجد پیامبر صلى الله علیه و آله مى رسانند و نداى جانسوز و آهِ دلِ شکسته ى یادگار وحى را پاسخ مثبت مى دهند. فاطمه علیهاالسلام این مدرک قوى را به دست دوستان خود سپرده، تا در هر کجا و هر زمان نشان دهند که نسبت به مقام عصمت کبرى بى تفاوت نیستند. (فدک) مجموعه وقایعى را تداعى مى کند که طى آن این سرزمین به فاطمه علیهاالسلام بخشیده شد، و سپس از آن حضرت به اجبار گرفته شد و در نتیجه حضرت براى دفاع از حق خود مراحلى را طى کردند. نخستین سؤالى که مسئله ى (فدک) در ذهنها ایجاد مى کند آن است که چرا (غصب فدک) در میان غصبهایى که از حقوق اهل بیت علیهم السلام شده شاخص است و اهمیت آن در کدام نقطه نهفته است؟ چرا امیرالمؤمنین و حضرت زهرا علیهماالسلام این اندازه بر سر آن پافشارى کردند؟ چرا ائمه ى معصومین علیهم السلام در فرصتهاى مناسب آن را نزد مردم مطرح مى کردند و نام آن را زنده نگاه مى داشتند؟ شاید بتوان گفت فدک در واقع میدان دفاع از حریم عصمت است و نداى بر حق فاطمه علیهاالسلام براى همیشه در گوش شیعه طنین انداز است. آنگاه که فاطمه ، براى اولین و آخرین بار در عمر خود، با تنى مجروح و آهى جانسوز از آن درِ نیم سوخته به مسجد آمد، شیعه خود را موظف مى داند او را یارى کند تا بنشیند و خطبه بخواند، چرا که این پهلوى شکسته و سینه ى مجروح و صورت کبود و بازوى وَرَم کرده طاقت ایستادن ندارد، و براى او پرده اى مى زنند تا در میان زنان با احتجاب سخن بگوید. او آمده است تا براى ما خطابه ایراد کند و شیعیانش را در طول تاریخ سر بلند بدارد. شیعه بداند که روزى زهرایى داشته که با تن مجروح و قلب شکسته به مسجد آمده و در مقابل ظلم و نفاق افشاگرى کرده، تا چشم دشمنانش را تا ابد کور کند و سند زنده اى بدست حامیان خود دهد که تا قیامت دشمنان را سرافکنده نمایند. (2)

سند خطبه فدکیه

خطبه‏اى که بانوى گرامى اسلام، حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) ، در فاصله زمانى کوتاهى پس از رحلت مصیبت‏بار پدر بزرگوارشان ، در مسجدالنبى (صلی الله علیه واله) و در حضور بسیارى از انصار و مهاجرین ایراد فرمودند ، یکى از اسناد و مدارک تاریخى مهم مربوط به وقایع صدر اسلام، و تحولاتى است که منجر به انزواى کامل امام على( علیه السلام) از صحنه سیاسى - اجتماعى جامعه گردید. شاید از جمله نکات برجسته و مهمی که در زندگی این بانوی الاهی همچون خورشید می درخشد و مسیر سعادت را برای رهپویان طریق بندگی روشن می سازد ( دفاع از حریم ولایت و امامت) است. خطبه فدکیه سخنرانی طولانی فاطمه زهرا در مسجد پیامبر، جهت بازپس گرفتن فدک است که در زمان ابوبکر از وی غصب شد. خطابه‏ی حضرت زهرا علیهاالسلام به بیست و دو سند برای ما نقل شده است که اسناد معتبر هر یک در کتابهای مورد اعتماد ثبت شده است.
راویان اصلی خطابه‏ی حضرت زهرا علیهاالسلام از این قرارند:
1 - حضرت زینب کبری علیهاالسلام:
این اسناد در کتابهای دلائل الإمامة، انوار الیقین، بلاغات النساء و شرح نهج‏البلاغه ابن ابی‏الحدید و منال الطالب آمده است. ناقل از آنحضرت، امام زین‏العابدین علیه‏السلام است که در روایتی امام صادق علیه‏السلام بنقل از امام باقر علیه‏السلام بنقل از امام سجاد علیه‏السلام نقل کرده‏اند، و در روایتی زیدبن علی بن الحسین از پدرش نقل کرده است. در روایت دیگری ناقل از حضرت زینب علیهاالسلام علی بن عباس است، و ناقل از او پسرش عبداللَّه است
2 - امام حسین علیه‏السلام:
این سند در کتابهای دلائل الإمامة و بلاغات النساء آمده که شاید بطور اجمال بتوانیم بگوییم: قدیمی‌ترین سند این سخنرانی کتاب (بلاغات‌النساء) جلد 11، ابوالفضل احمد بن ابی طاهر مروزی (204-208هجری قمری) است. این خطبه به عنوان دومین گفتار آن کتاب - پس از مرثیه عایشه در مرگ ابوبکر آورده شده است. و ناقل از آنحضرت امام سجاد علیه‏السلام است، و ناقل از آنحضرت زید بن علی بن الحسین است
3 - امام باقر علیه‏السلام:
این سند در کتابهای دلائل الإمامة و شرح نهج‏البلاغة ابن ابی الحدید است، و ناقل از آنحضرت جابر بن یزید جعفی است
4 - ابن عباس:
این سند در کتاب دلائل الإمامة آمده است، و ناقل از او عکرمه است.
5. عبداللَّه بن حسن بن حسن علیه‏السلام:
این اسناد در کتابهای دلائل الإمامة و بلاغات النساء و شرح نهج‏البلاغة و الکتاب المبین آمده است
6 - عایشه:
این سند در کتاب الشافی (سید مرتضی) و الطرائف (ابن طاووس) و مناقب (ابن مردویه) آمده است، و ناقل از او عروة بن زبیر است
7 - محمد پدر هشام:
این سند در دلائل الإمامة آمده و ناقل از او پسرش هشام است
8 - عوانة:
این سند در دلائل الإمامة آمده، و ناقل از او هشام بن محمد است
9 - ابن عایشة:
این سند در الشافی (سید مرتضی) و دلائل الإمامة آمده، و ناقلان از او محمد بن قاسم یمانی و نیز صفوانی هسند (3) ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه خود جلد 4 ص 97 می گوید :"این خطبه ده روز بعد از وفات پیامبر اتفاق افتاد " که فصاحت و بلاغت، آرایه‌های لفظی و معنوی و بخصوص صنعت (سجع) در این سخنان استفاده شده و بسیاری را به این نحوه کلام متوجه نموده. برخی نیز آن را ترکیبی از مخالفت با قدرت سیاسی موجود و خطبه‌ای انقلابی می‌دانند که سعی بر براندازی نظام نوبنیاد دارد. (4)
تأکید بر حفظ خطابه در تاریخ شیعه
در طول تاریخ تأکید خاصی بر حفظ متن این خطبه بوده است که هم یادگار مادر شیعه است و هم سند مظلومیت او، بخصوص سادات که فرزندان حقیقی حضرت هستند، حتی بزرگان دین از سلف تا به کنون ، بر حفظ از این اثر فاطمی بر این امر تأکید داشته‏اند.
چند نمونه در این باره تقدیم می‏شود:
الف ) زید بن علی بن الحسین علیه‏السلام (از قرن اول) می‏گوید: (دیدم بزرگان آل ابی‏طالب را که خطابه‏ی حضرت زهرا علیهاالسلام را از پدرانشان نقل می‏کردند و به فرزندانشان می‏آموختند. همچنین بزرگان شیعه آن را نقل می‏کردند و مورد بحث قرار می‏دادند). (5)
ب ) علی بن عیسی اربلی در اوایل قرن هفتم هجری در شهر اربل به دنیا آمده وی که مدتی حکومت اربل را عهده دار بوده است. اربلی در علوم مختلف اسلامی همچون حدیث، تاریخ، رجال، فقه و عقاید صاحب نظربوده می‏گوید: (خطابه‏ی حضرت زهرا علیهاالسلام را موافق و مخالف نقل کرده‏اند)(6)
ج ) سید عبدالحسین شرف الدین می‏گوید: (گذشتگان از فرزندان فاطمه و علی علیهماالسلام خطبه‏ی آنحضرت را برای ما نقل کرده‏اند و این رشته از زمان ائمه علیهم‏السلام ادامه داشته است (7)

فدک چیست؟

لغوی معروف فیروزآبادی در کتاب قاموس می‏نویسد: (فدک: سرزمینی است در منطقه‏ی خیبر.) فیومی در مصباح‏اللغة آورده است: (فدک شهری است که فاصله‏اش تا مدینه‏ی پیامبر دو روز راه است. و تا خیبر یک مرحله راه. فدک، از اموالی است که خداوند آن را به رسول خود داده است (8)در مناقب به نقل از کتاب اخبار الخلفاء آمده است: (هارون، همیشه به حضرت موسی بن جعفر علیه‏السلام اصرار می‏کرد که: شما فدک را قبول کنید تا من به شما واگذار کنم و حضرت، از پذیرفتن فدک اباء می‏کردند. پس از اصرار زیاد هارون، حضرت فرمود: من فدک را با همه‏ی حدودش می‏گیرم. هارون پرسید: حدود فدک چیست؟ حضرت فرمود: اگر حدودش را بیان کنم فدک را نخواهی داد. هارون حضرت را به حق پیامبر قسم داد تا حضرت، حدود فدک را بازگو کند . امام علیه‏السلام فرمود: حد اول فدک سرزمین عدن در یمن است. رنگ رخسار هارون،دگرگون شد و گفت: بعید است. حضرت فرمود: حد دوم فدک سرزمین سمرقند است. صورت هارون از شدت خشم سیاه شد. امام فرمودند: حد سوم فدک افریقیا است. باز صورت هارون سیاه شد و گفت... امام فرمودند: حد چهارم فدک ساحل دریای. خزر و ارمنستان است. رشید گفت: بنابراین چیزی برای ما نمی‏ماند تو باید جای ما بنشینی. حضرت فرمود: من که گفتم اگر حدودش را ذکر کنم آن را پس نمی‏دهی. پس از این جریان بود که هارون قصد کشتن حضرت را نمود (9)در روایت دیگری امام حدود فدک را چنین بیان کرده است: حد اول مصر، حد دوم دومةالجندل ،حد سوم احد ،حد چهارم سیف البحر و هارون در جواب گفته است: این‏که همه‏ی دنیاست. حضرت فرمود: این سرزمین گسترده پس از مرگ ابی‏هاله در دست یهود بوده است، و خداوند آن را بدون جنگ و خونریزی به. پیامبر باز گرداند و خداوند، پیامبر را مأمور ساخته‏اند تا این سرزمین را به فاطمه بدهد. (10) این تهدید گسترده برای فدک که در کلام امام هفتم علیه‏السلام آمده است گویای این حقیقت است که، سرنوشت فدک با سرنوشت حکومت و رهبری گره خورده به گونه‏ای که در خطبه‏ی فدکیه همراه هم آمده است. و اگر حضرت زهرا علیهاالسلام در موضوع فدک سخنش درست باشد که هست روشن می‏شود که: در موضوع خلافت و رهبری هم که معتقد بود این مقام مخصوص امیر مؤمنان علی علیه‏السلام است حق با اوست. و به عبارت دیگر: در حقیقت، نزاع و درگیری بر سر موضوع خلافت رهبری بوده که در قالب جنگ درباره‏ی فدک نمودار گشته استحضرت زهرا علیهاالسلام گرچه با آنان درباره‏ی فدک نیز جنگ و ستیز داشته است ولی با این درگیری می‏خواسته ناشایستگی و بی‏صلاحیتی آنان را اثبات کند. حضرت زهرا علیهاالسلام می‏خواسته، دوری حاکمان آن زمان را از قرآن و احکام نورانی اثبات کند. و این است سر اصلی درگیری حضرت و طرح فدک و گرنه جهات مادی فدک برای حضرت مطرح نیست و دنیا برای او ارزشی ندارد.
فدک پس از وفات پیامبر
بعد از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و پس از ماجرای سقیفه به فاصله چند روز، فرمان مصادره فدک صادر شد. به دستور هیئت حاکمه، وکلاء و کارگزاران فاطمه (علیهاالسلام) را از فدک بیرون کردند و افراد دیگری به جایشان منصوب شدند. (11) ابن ابی‏الحدید می‏نویسد: فاطمه زهرا (علیهاالسلام) ده روز بعد از وفات رسول‏الله (صلی الله علیه و آله) برای اعتراض به مصادره فدک نزد خلیفه حضور یافت. (12) با توجه به اینکه تاریخ وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر حسب اختلاف روایات 28 صفر سال یازدهم مطابق 7 خردادماه و یا 12 ربیع‏الاول مصادف 20 خردادماه سال یازدهم اتفاق افتاد، مصادره فدک در حدود 17 یا 30 خردادماه انجام گرفته که فصل برداشت محصولات کشاورزی و خرمای فدک نزدیک بود. و احتمالا این اقدام سریع به منظور محرومیت اهل‏بیت از درآمد فدک که پشتوانه اقتصادی مناسبی در آن شرائط خاص بود صورت گرفته است سالها بعد از این واقعه علی (ع) در شکایت از وقایع آن روزها چنین می‏نگاردبلی کانت فی ایدینا فدک من کل ما اظللته السماء فشحت علیها نفوس قوم، و سخت عنها نفوس قوم اخرین و نعم الحکم الله). یعنی: (از همه آنچه آسمان سایه بر آن گسترده بود تنها فدکی در دست ما بود که گروهی بر آن حرص ورزیدند و گروهی آن را رها ساختند و خدا نیکو داوری است (13) به نوشته بلاذری- از علمای بزرگ اهل سنت متوفای 276- مینویسد: فاطمه (ع) برای بازگرداندن فدک نزد ابوبکر رفت و با او به گفتگو پرداخت او به ابوبکر گفت: (رسول خدا (ص) فدک را در زمان حیاتش به من عطا نموده پس آن را به من بازگردان.) علی (ع) نیز بر راستی گفتار فاطمه (ع) شهادت داد ولی ابوبکر نپذیرفت و شاهدی دیگر خواست. (ام‏ایمن) خدمتکار پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز به شهادت برخاست ولی خلیفه پاسخ داد که: دختر پیامبر (ص)! شهادت جز با دو مرد و یا یک مرد و دو زن روا نیست و ادعای فاطمه (علیهاالسلام) را رد کرد. (14)

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  4:24 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

 گذری بر فرازی از متن خطبه

عبدالله بن الحسن بن الحسن بن علی بن ابی‏طالب علیهم‏السلام از امامان معصوم علیهم‏السلام روایت می‏کند: آن زمان که حضرت زهرا علیهاالسلام از تصمیم ابوبکر مبنی بر گرفتن فدک، مطلع شدند مقنعه بر سر کردند و خود را در چادر پوشاندند و همراه با گروهی از نزدیکان و زنان خویشاوند- از خانه به سوی مسجد- حرکت کردند. دامنشان به زمین می‏کشید و همچون پیامبر خدا گام برمی‏داشتند. تا بر ابوبکر- که با گروهی از مهاجران و انصار و دیگر مسلمانان نشسته بود- وارد شدند.پرده‏ای آویخته شد و حضرت زهرا علیهاالسلام نشستند. آنگاه از دل ناله‏ای کشیدند که مردم را به گریه واداشت. مردم برآشفتند. آنگاه حضرت اندکی آرام گرفتند تا شور گریه‏ی مردم فرو نشیند و هیجان مردم آرام گیرد. سپس سخن خویش را با ستایش خدا و درود بر رسول خدا آغاز کردند. مردم دوباره گریستند و آنگاه که از گریه افتادند حضرت فاطمه‏ی زهرا، صدیقه‏ی کبری علیهاالسلام سخن خویش را ادامه دادند و چنین فرمودند...... و أنتم ألان تزعمون أن لا ارث لنا (أفحکم الجاهلیه یبغون و من أحسن من الله حکما لقوم یوقنون) أفلا تعلمون؟! بلی، تجلی لکم کالشمس الضاحیه أنی ابنته أیها المسلمون، أأغلب علی ارثیه؟!یابن أبی‏قحافه، أفی کتاب الله أن ترث أباک و لا أرث أبی؟! (لقد جئت شیئا فریا) أفعلی عمد ترتکم کتاب الله و نبذتموه موراء ظهورکم اذ یقول: (و ورث سلیمان داود) ؟! و قال فیما اقتص من خبر یحیی بن زکریا (ع) اذ قال: رب هب لی من لذنک ولیا یرثنی و یرث من آل یعقوبو قال: (و أولوا الأرحام بعضهم أولی ببعض فی کتاب الله)، و قال: (یوصیکم الله فی أولادکم للذکر مثل حظ الانثیین) و قال (ان ترک خیرا الوصیه للوالدین و الأقربین بالمعروف حقا علی المتقین) و زعمتم أن لا حظوه لی و لا أرث من أبی و لا رحم بیننا، أفخصکم الله بایه أخرج منها أبی صلی الله علیه و آله؟! أم هل تقولون أهل ملتین لا یتوارثان؟!، أولست أنا و أبی من أهل مله واحده؟! أم أنتم أعلم بخصوص القرآن و عمومه من أبی و ابن عمی؟! فدونکها مخطومه مرحوله تلقاک یوم حشرک، فنعم الحکم الله، و الزعیم محمد، و الموعد القیامه و عند الساعه یخسر المبطلون، و لا ینفعکم اذ تندمون، و (لکل نبأ مستقر) و (سوف تعلمون من یأتیه عذاب یخزیه و یحل علیه عذاب مقیم)
ترجمه:
و اکنون شما می‏پندارید میراثی برای ما نیست (آیا حکم جاهلیت را می‏جویند چه حکمی بهتر از حکم خداست برای آنان که باور دارند. آیا نمی‏دانید؟ آری چون روز روشن می‏دانید که من دختر پیامبرم. ای مسلمانان آیا باید میراث مرا به زور ببرند؟ ای پسر ابی‏قحافه (ابوبکر) آیا در کتاب خدا نگاشته شده که تو از پدرت ارث ببری و من از پدرم ارث نبرم؟ (سوگند، که تو پدیده‏ی شگفت و ناروایی به وجود آورده‏ای؟) آیا به عمد، کتاب خدا را وانهاده‏اید و پشت سرانداخته‏اید؟ زیرا خدا می‏فرماید: (و سلیمان از داوود ارث برد.) و در حکایت داستان یحیی می‏گوید: زکریا گفت: خدایا، (به من فرزندی بده تا از من و دودمان یعقوب ارث برد. و فرمود: (در کتاب خدا بعضی از خویشاوندان بر بعضی اولویت دارند.) و هم او فرمود: (خداوند درباره‏ی فرزندانتان توصیه دارد برای پسر نصیب دو دختر است.) و فرمود: در هنگام مرگ (اگر کسی مالی به جای می‏گذارد برای پدر و مادر و خویشاوندان خود به گونه‏ای شایسته وصیت کند.) و شما چنین خیال می‏کنید که من هیچ بهره‏ای ندارم و از پدرم ارث نمی‏برم؟ و خویشاوندی با او ندارم؟ آیا خداوند، آیه‏ای را ویژه‏ی شما کرده که پدرم مشمول بر یک دین و عقیده نمی‏دانید؟ یا آن که شما به خاص قرآن و عام آن از پدرم و پسرعمویم آشناترید؟ پس این شتر لگام زده و زین کرده را بگیر تا روز رستاخیز تو را ملاقات کند . خداوند، داور خوبی و محمد صلی الله علیه و آله عهددار این جریان است. و وعدگاه ما قیامت و در روز رستاخیز زیان خواهید دید. و چون پشیمان شوید سودتان نخواهد داد و (برای هر خبری موقعی است) و (به زودی درمی‏یابید به چه کسی عذاب خوار کننده می‏رسد و بر وی عذاب همیشگی وارد می‏شود.

شرحی بر آیات استشهادی فاطمه زهرا
 

1 - أفحکم الجاهلیه یبغون و من أحسن من الله حکما لقوم یوقنون (15)
ترجمه : آیا آنها حکم جاهلیت را (از تو) مى‏خواهند، و چه کسى براى افراد با ایمان بهتر از خدا حکم مى‏کند . توضیح آیه :این آیه براى نکوهش کردن یهود است به این دلیل که آنها اهل کتابند و در عین حال از احکام مردم دورانجاهلیّت که با جهل و هوا و هوس آمیخته و از کتاب آسمانى و منبع وحى سرچشمه نگرفته بود، پیروى مى‏کنند (16)مرحوم سید عبدالحسین طیب در تفسیر شریف اطیب البیان ذیل این آیه شریفه میفرماید:جهل دو معنى دارد یکى مقابل علم بمعنى نادانى و یکى مقابل عقل بمعنى حماقت و خریتى که باب مفصلى در جنود عقل و جهل داریم در کافى و جاهلیة در این مقام بمعنى دوم است و لذا جهل را تعبیر بشیطان کردند چون شیطان نادان نبود ولى احمق بود که سجده بآدم نکرد و تقاضاى بقاء تا قیامت را نمود و روز بروز بر عذاب خود افزود، و جهل بمعنى اول عدم ملکه است نسبت بعلم، و بمعنى دوم امر وجودى است و مخلوق است و ضد عقل است، و نیز حمق غیر از جنون است که آنهم مقابل عقل است و تقابل عدم و ملکه دارد و رافع تکلیف است و بالجمله حماقت رأس صفات ذمیمه و منشأ ارتکاب اعمال سیئه است و شرک و کفر و فسق و فجور تمام از روى حمق است و همین است معناى حدیث منسوب بامیر المؤمنین علیه السّلام که فرمود:العقل ما عبد به الرحمن و اکتسب به الجنان:عرض کردند پس آنچه در معاویه بود چه بود فرمود نکرى که منشأ آن حماقت است، و از این جمله استفاده میشود که هر قانونى و حکمى که بر خلاف قوانین و احکام الهى است حکم جاهلیة است زیرا اگر قانونى یا حکمى بهتر و اصلح بود مسلما او را خداوند جعل میفرمود . (17)

شرح کلام زهرا :

در حقیقت فاطمه زهرا با این جمله
اکنون شما می‏پندارید میراثی برای ما نیست آیا حکم جاهلیت را می‏جویند چه حکمی بهتر از حکم خداست برای آنان که باور دارند. آیا نمی‏دانید؟ آری چون روز روشن می‏دانید که من دختر پیامبرم. ای مسلمانان آیا باید میراث مرا به زور ببرند؟ " میخواهند بفرمایند که بزرگترین جهلی که مردم آنزمان دچار شده اند ،و این جهل باعث شده حکم خدا را زیر پا بگذارند،همان جهل در مقابل عقل است . یعنی حقاً و انصافاً هم آگاه از حق امام (ع) بوده اند و هم علم به کنه معرفتی فضائل فاطمه زهرا بوده اند. شاید بتوان گفت که شیطان در وجود آنها رخنه کرده بود و حقائق وجودی امیرالمومنین را نمیدیدند .
2 . لقد جئت شیئا فریا (18)
آیه شریفه بطور کامل بدین گونه است که :فأَتَتْ بِهِ قَوْمَها تَحْمِلُهُ قالُوا یا مَرْیَمُ لَقَدْ جِئْتِ شَیْئاً فَرِیًّا
ترجمه : (مریم عیسی) او را در آغوش گرفته به سوى قومش آمد، گفتند: اى مریم! کار بسیار عجیب و بدى انجام دادشرح آیه : نکته اول : مرحوم علامه طباطبایی میفرمایند : ضمیر در" به" و در" تحمله" به عیسى بر مى‏گردد، و استفهام هم استفهام انکارى است و آن جمله طعن و نوعى تقبیح است از مردم به مریم، که منشا آن همان امر عجیبى است که با آن سابقه زهد و محجوبى از مریم دختر عمران مشاهده کردند، . نکته دوم :صاحب اطیب البیان در این مورد میفرماید: قوم او بسیار تعجب کردند و توهم کردند که از راه حرام و زنا او را بدست آورده چنانچه تا کنون یهود همین عقیده را دارند و عیسى را حرام زاده میدانند گفتند اى مریم هر آینه لَقَدْ جِئْتِ آمده‏اى در حالتى که شَیْئاً فَرِیًّا عملى بسیار قبیح و زشت و عجیب و بعضى گفتند فرّى از افتراء است بمعنى کذب که با سیاق آیات بعد،معنای اول واضح تر به نظر میرسد .

شرح کلام زهرا :

در حقیقت فاطمه زهرا با این جمله :ای پسر ابی‏قحافه (ابوبکر) آیا در کتاب خدا نگاشته شده که تو از پدرت ارث ببری و من از پدرم ارث نبرم؟ (سوگند، که تو پدیده‏ی شگفت و ناروایی به وجود آورده‏ای؟)میخواهند بفرمایند که چطور طعن و تقبیح ناروایی مردم به مریم می زدند ، شما نیز تهمت و افتراء بزرگی را به دختر پیامبر زده اید . شما آ مده اید در حالتی که عملی زشت و قبیح مرتکب شده اید زیرا حدیثی را از پیامبر جعل نموده اید مبنی بر اینکه ما انبیاء از خود ارثی بر جای نمیگذاریم .3 . و ورث سلیمان داود(19)
آیه شریفه بطور کامل بدین گونه است که :وَ وَرِثَ سُلَیْمانُ داوُدَ وَ قالَ یا أَیُّهَا النَّاسُ عُلِّمْنا مَنْطِقَ الطَّیْرِ وَ أُوتِینا مِنْ کُلِّ شَیْ‏ءٍ إِنَّ هذا لَهُوَ الْفَضْلُ الْمُبِینُ
ترجمه : و سلیمان وارث داوود شد و گفت: اى مردم! زبان پرندگان به ما تعلیم داده شده، و از هر چیز به‏ما عطا گردیده قطعاً این (بخشش) همان برترى و امتیاز روشن است شرح آیه : مفسرین میفرمایند:مراد از ارث در این آیه، وارث شدن مال و حکومت است نه علم و نبوّت زیرا نبوّت قابل انتقال نیست و علوم انبیا نیز چون اکتسابى نیست، قابل ارث بردن نیست، بنا بر این حدیثى که مى‏گوید: انبیا ارث نمى‏گذارند و به استناد این حدیث فدک را از فاطمه‏ى زهرا (علیها السلام) گرفتند با این آیه سازگارى ندارد و باید طرد شود. (حضرت زهرا (علیها السلام) همین آیه را در دفاع از حقّ خود براى خلیفه‏اى اوّل تلاوت فرمود. (20) صاحب تفسیر اطیب البیان ذیل آیه شریفه میفرماید :این جمله سنگى است که به دهان کسانى مى‏خورد که صدیقه طاهره را ممنوع از فدک کردند و متمسک به حدیث مجعول خود شدند که پیغمبر فرمود: (نحن معاشر الأنبیاء لا نورث درهما و دینارا و کلما ترکناه صدقه)، و همچنین آیه زکریا که دعاء کرد فَهَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا یَرِثُنِی وَ یَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ (21)

شرح کلام زهرا :

در حقیقت فاطمه زهرا با این جمله :میخواهند بفرمایند همانگونه که در (تفسیر نمونه) از (سیره‏ى حلبى) نقل شده است که ابو بکر تحت تأثیر سخنان فاطمه‏ى زهرا (علیها السلام) قرار گرفت و سند فدک را پس داد و گریه کرد، ولى عمر دوباره سند را گرفت و پاره کرد حضرت على (علیه السلام) فرمود: من از طرف خداوند منطق پرندگان و تمام جنبنده‏هاى زمینى و دریایى را مى‏دانم. (22)
4 . فَهَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا یَرِثُنِی وَ یَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ (23)
آیه شریفه بطور کامل بدین گونه است که :وَ إِنِّی خِفْتُ الْمَوالِیَ مِنْ وَرائِی وَ کانَتِ امْرَأَتِی عاقِراً فَهَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیّ• یَرِثُنِی وَ یَرِثُ مِنْ آلِ یَعْقُوبَ وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِیًًّا
ترجمه:سپس حاجت خود را زکریا چنین شرح مى‏دهد: پروردگارا! (من از بستگانم بعد از خودم بیمناکم (که حق پاسدارى از آیین تو را نگاه ندارند! و (از طرفى) همسرم نازا و عقیم است، تو از نزد خود جانشینى به من ببخش•جانشینى که وارث من و دودمان یعقوب باشد، و او را مورد رضایتت قرار دهدشرح آیه :در آیات قرآن، گاهى مراد از ارث، 1 . علم است: (وَ أَوْرَثْنا بَنِی إِسْرائِیلَ الْکِتابَ) (24)2 . و گاهى حکومت: (وَ وَرِثَ سُلَیْمانُ داوُدَ)(25) ولى هر جا که دلیل خاصى نباشد، مراد از ارث، مال است. چنان که در این آیات، مراد از (یَرِثُنِی)، فرزندى است که از پدر ارث مى‏برد. (26)پیامبر صلى اللَّه علیه و آله فرمودند: میراث خداوند از بنده‏ى مؤمن، فرزند صالحى است که پس از مرگ او، خدا را عبادت کند، آن گاه این آیه را تلاوت فرمودند. (27)

شرح کلام زهرا :

در حقیقت فاطمه زهرا با این جمله :میخواهند بفرمایند همانگونه که در سوره مریم آیات 5 و 6بیان کردیم ،حدیث جعلی که خلفا از پیامبر اکرم مبنی بر عدم ارث بردن اهلبیت میباشد،کاملاًمردود است .
5 - و أولوا الأرحام بعضهم أولی ببعض فی کتاب الله(28)
آیه شریفه بطور کامل بدین گونه است که :النَّبِیُّ أَوْلى‏ بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى‏ بِبَعْضٍ فِی کِتابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُهاجِرِینَ إِلاَّ أَنْ تَفْعَلُوا إِلى‏ أَوْلِیائِکُمْ مَعْرُوفاً کانَ ذلِکَ فِی الْکِتابِ مَسْطُور.
ترجمه:پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است، و همسران او (در حرمت نکاح مانند) مادران مؤمنان محسوب مى‏شوند، و در کتاب خداوند، خویشاوندان (نسبى) بعضى نسبت به بعضى از مؤمنان و مهاجران (که قبلًا بر اساس ایمان و هجرت ارث مى‏بردند، در ارث بردن) اولویّت دارند، مگر آن که بخواهید نسبت به دوستانتان نیکى کنید (و سهمى از اموال خود را در قالب وصیّت به آنان بدهید) این (حکم) در کتاب (الهى) نوشته شده است. شرح آیه :در تفسیر مجمع البیان مى‏خوانیم: پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله میان مسلمانان (انصار و مهاجرین) عقد اخوّت برقرار کرده بود، به گونه‏اى که مثل برادر حقیقى از یکدیگر ارث مى‏بردند، زیرا مهاجران در آغاز، از وطن و اموال و بستگان خود دور شده بودند و عقد اخوّت، این موارد را جبران مى‏کرد تا آنکه آیه نازل شد و چنین ارثى را لغو کرد و فرمود: ملاک ارث بردن، خویشاوندى استهنگامى که فرمان پیامبر صلى اللَّه علیه و آله در مورد حرکت براى جنگ تبوک صادر شد، بعضى گفتند ما باید از والدین خود اجازه بگیریم. این جمله نازل شد که «النَّبِیُّ أَوْلى‏ بِالْمُؤْمِنِینَ». (29)پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله در روز غدیر خم که به فرمان خداوند، حضرت على علیه السلام را به جانشینى خود منصوب فرمود، قبل از معرّفى و نصب آن حضرت، جمله‏ى «أ لست اولى بکم من انفسکم» را بیان فرمودند و از آنان اقرار گرفتند که آیا طبق آیه قرآن، من از شما حتّى نسبت به خودتان اولویّت ندارم؟! همه گفتند: بله آن گاه پیامبر صلى اللَّه علیه و آله فرمودند: «من کنت مولاه فهذا على مولاه» (30) اولویّت پیامبر بر مؤمنان، در مسایل حکومتى و فردى و تمام امور است. «النَّبِیُّ أَوْلى‏» چنان که در آیه‏ى 36 همین سوره مى‏خوانیم: براى هیچ زن و مرد با ایمانى در برابر قضاوت پیامبر حقّ انتخاب و اختیارى نیست. «ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ» در روایات بسیارى آمده است: پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله، این اولویّت را براى امامان معصوم علیهم السلام نیز قائل بودند. (31) در حدیث مى‏خوانیم: رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: «و الذى نفسى بیده لا یؤمن احدکم حتى اکون احب الیه من نفسه و ماله و ولده و الناس اجمعین» سوگند به خدایى که جانم در دست اوست، ایمان هیچ یک از شما کامل نیست، مگر این که مرا از جان و مال و فرزند و از همه‏ى مردم بیشتر دوست داشته باشد. (32)

ادامه مطلب...

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  4:24 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

رسول گرامی خدا (صلی الله علیه و آله و سلم):
فاطمه حوریه ای است که در سیمای انسان ظاهر شده
امام خمینی قدس سره شریف:
اگر حضرت زهرا (سلام الله علیها) مرد بود به جای رسول الله بود
مقام معظم رهبری :
دخت گرامی رسول اکرم (ص) معمای ناشناخته ذهن و معارف بشری است و آن حضرت را فقط با پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین (علیه السلام) می توان مقایسه کرد.

مقدمه

فاطمه زهرا (س) انسان کامل و بالاترین اسوه و الگو برای زنان مسلمان و چراغ هدایت برای انسان ها می باشد. زنی که همه مردان جهان در برابر عظمتش تعظیم می کنند، انسان نمونه ای که آئین مسلمانی، روش مادری، منش همسری، خصلت پاکی، خط حمایت از رهبری و دفاع از حق را می آموزد. عظمت روح و طهارت حیاتش متعهدان را به عمق اصالت و سترگی راهی را که باید بپیمایند واقف و آگاه می سازد. سخن گفتن از او ارج گذاری به اصالت هاست، سرودن آفتاب و ترسیم نور است، آشنایی با او به میعاد خورشید رفتن است، شناخت او شناخت معارف دین و دیدگاه های آئین نسبت به انسان و جامعه و زن و کرامت انسانی و نیز آشنائی با چهره های پر فروغ و اسوه ها و الگوهای مکتب است.
در این تحقیق سعی گردیده هر چند کوتاه به بررسی گوشه هایی از زندگانی، خصایص و فضائل آن بانوی بزرگوار بپردازیم. امید آن که تمامی زنان را فاطمه زهرا (س) در دنیا اسوه و الهام بخش و در آخرت شفیع نجات بخش باشد.

بیان ولادت با سعادت آن حضرت

دختر گرامی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)، روز جمعه بیستم جمادی الثانی سال دوم بعثت در شهر مکه مکرمه دیده به جهان گشود. محدثین و مورخین دراین زمینه اختلاف دارند. برخی از آنان هنگام زاده شدن حضرتش را سال پنجم بعثت، سه سال بعد از معراج می دانند. در کتاب الاستیعاب آمده است که زهرا (س) در چهل و یکمین سال از عمر شریف پدر بزرگوارش، یعنی یک سال بعد از بعثت به دنیا آمد. بیشترین مورخین عامه سال ولادت ایشان را پنج سال قبل از بعثت نقل کرده اند و گویا اینان بین دو کلمه قبل و بعد دچار اشتباه شده و به جای کلمه بعد لفظ قبل را به کار برده اند.(1)
حاکم نیشابوری این قول را برگزیده و گوید: «ولادت آن حضرت در سال چهل و یکم عمر رسول الله (ص) بوده است. از سعد بن مالک روایت شده است که پیامبر اکرم (ص) فرمود: جبرئیل (علیه السلام) دانه ای نزد من آورد و من آن را شب معراج خوردم پس خدیجه به فاطمه (س) باردار گشت. و من هر گاه مشتاق بوی بهشت می شوم گردن فاطمه را می بویم.»(2)

اسماء مبارک آن حضرت

فاطمه زهرا (س) را از نام هایش می توان شناخت که به اختصار بدان اشاره می کنیم.
1.فاطمه: فاطمه از مصدر «فطم» به معنای بریدن و جدا شدن آمده است و فاطمه یعنی جدا شده از هر بدی. پیامبر (ص) فرمود : «و انمّا سمّیتها فاطمه: لاَنَّ الله فطمها و ذُریتُّها و محبیّها عن النّار».(3) او را فاطمه نامدیدند زیرا خداوند وی را و فرزندان و دوستانش را از آتش بریده و بازداشته است.
فاطمه (س) به معنای در نور دیدن و شکافتن علوم نیز آمده است. امام باقر (ع) فرمود: «و الله لقد فطمتها بالعلم».(4) به خدا سوگند کامش را با دانش برداشتند.
2.زهرا: امام صادق (ع) فرمود: «فاطمه را زهرا نامیدند زیرا هنگامی که در محراب عبادت می ایستاد نورش برای فرشتگان آسمانی می درخشید آن گونه که نور ستارگان بر اهل زمین می درخشد»(5)
3.صدیقه: یعنی بسیار راستگو و صدیق. امام کاظم (ع) فرمود: «و انَّ فاطمه: (ع) صدیقة شهیدة».(6) همانا فاطمه (ع) صدیقه و شهیده است.
4.مبارکه: خداوند انواع برکات را به فاطمه زهرا (س) عطا فرمود و نسل پیامبر (ص) را در وجود او قرار داد.
5.بتول: ابن اثیر از رسول خدا (ص) نقل می کند: «و سمیت فاطمة البتول الانقطها عن نساء زمانها فضلاً و دیناً و نسباً»(7) فاطمه را بتول نامیده اند زیرا به واسطه فضل و دانش، ایمان و شرافتش از سایر زنان زمانه جدا گشته است.
6.طاهره: فاطمه زهرا (س) بدین خاطر طاهره نامیده شده که از هر نوع آلودگی پاک بوده و مصداق آیه شریفه زیر است. «انَّما یرید الله لیذهب عنکم الرَّجس اهل البیت و و یطهِّرکم تطهیراً».(8) همانا خداوند اراده کرده است تا پلیدی را از شما اهل بیت دور کند و شما را از هر عیبی پا ک و منزه سازد.
7.راضیه: زهرا (س) راضیه نامیده شد زیرا به آنچه خداوند برایش مقرر داشت، راضی بود.
8.مرضیه: وی مرضیه نام گرفت، چرا که مورد خشنودی و رضای پروردگار بود.
9 زکیه: پاک و مطهر.
10.عارفه: زهرا (س) سر آمد همه عارفان بود. امام حسن (ع) می فرماید: «مادرم شب جمعه ای در محرابش تا سپیده دم همواره به رکوع و سجود می رفت و برای مؤمنان دعا می کرد. از او پرسیدم، چرا برای خود دعا نکردی؟ فرمود: فرزندم اول همسایه بعد خانه»(9)
11.محدثه: او محدثه بود و جبرئیل با وی سخن می گفت. بعد از رحلت رسول خدا (ص) جبرئیل می آمد و فاطمه (س) را دلداری می داد. از پدرش خبر می آورد و از آینده فرزندانش می گفت و علی (ع) آنها را می نوشت. این نوشته ها که به صورت یک کتاب در آمده مصحف فاطمه (س) نام دارد.(10)

دوران کودکی

فاطمه (س) از سینه زنی چون خدیجه شهد زندگی نوشید و در آغوش پر مهر او پرورش یافت. زهرا (س) از همان کودکی با وحی آشنا گشت. هر بار که جبرئیل نازل می شد، رازها می شنید و از زبان پر مهر پدر تفسیر هستی را فرا می گرفت. کودکی اش با اوج بحران ها مصادف شده بود. و از هر چند گاه خبر جدیدی از شکنجه و شهادت تازه مسلمانان به خانه رسول الله (ص) می رسید. مشرکان در سال هفتم بعثت پیمان محاصره اقتصادی مسلمانان را امضاء کردند و پیامبر (ص) و یارانش به ناچار به دره ای به نام شعب ابی طالب پناهنده شدند. زندگی در شعب با مشکلات فراوانی روبه رو بود. زهرا (س) سه سال از بهترین دوران کودکی اش را در این دره خشک با سختی سپری کرد. پس از پایان محاصره به نظر می رسید که دوران سختی به سر رسیده ولی قضای الهی چنین نبود. ابتدا عموی مهربانش ابوطالب را از دست داد و سه روز بعد از آن مادر عزیزش خدیجه کبری چشم از جهان فرو بست. از آن پس زهرا (س) پاره تن رسول خدا (ص) در منزل مونس پدر بود. هم مادر پدر بود و هم دختر پدر. در این هنگام دشمنان اسلام بر آزار خویش افزوده بودند. آنان وقیحانه متعرض رسول خدا (ص) نیز می شدند. صدیقه کبری (س) با اینکه کودکی بیش نبود هوشیار و بیدار مسائل و توطئه های دشمنان اسلام را پی می گرفت. روزی وارد مسجد الحرام شد، مشرکان را دید که برای کشتن پیامبر (ص) نقشه می کشند، به سرعت به خانه برگشت و پدر را از توطئه آنان با خبر ساخت.(11)

ازدواج فاطمه (س)

در تاریخ زندگانی رسول خدا (ص) آمده است، ثروتمندان عظیمی حضرت فاطمه (س) را خواستگاری کردند و ایشان به هیچ کدام پاسخ مثبت نداد.
محب طبری از رسول خدا روایت می کند که: فرشته ای بر من نازل شد و گفت: ای محمد خداوند ترا سلام می رساند و می گوید من در ملأ اعلی دخترت را به ازدواج علی بن ابی طالب درآوردم. پس تو او را در زمین به ازدواج علی در آور.(12)
زمانیکه حضرت علی (ع) فاطمه (س) را از آن حضرت خواستگاری نمودند، رسول گرامی (ص) فرمود: «عقد شما زوجین در آسمان بسته شده است».(13) بدین صورت فاطمه (س) به خانه علی (ع) پاگذاشت و زندگی جدیدی را آغاز کرد. آن بانوی بزرگوار با صفای روحی و ایمان سرشار خانه را برای علی (ع) محل امن و آسایش قرار داده بود.

تربیت فرزندان

ثمره وجود علی (ع) و زهرا (س)، چهار فرزند بود. حسن، حسین، زینب و ام کلثوم بود. دخت رسول خدا (ص) در تربیت این نو باوگان باغ رسالت بسیار تلاش کرد و فرزندانی تحویل جامعه داد که مردم از فیض وجودشان تا قیامت بهره می برند و در پرتو نورشان هدایت می شوند.

وفات فاطمه (س)

تاریخ دقیق وفات آن بانوی بزرگوار به درستی معلوم نمی باشد و روشن نیست، چند ماه پس از رحلت پدر زندگانی را بدرود گفته، کمترین مدت را چهل شب و بیشترین مدت را هشت ماه نوشته اند. و میان این دو مدت روایت های مختلف از دو ماه تا هفتاد و پنج روز، سه ماه و شش ماه است.(14) محدثان و تاریخ نویسان بر اینکه فاطمه (س) شبانه دفن گردید اجماع دارند.
بخاری از عایشه نقل می کند: «فاطمه (س)، ابوبکر را رها نمود و تا هنگام وفات با وی سخن نگفت، فاطمه (ع) فقط شش ماه پس از پیامبر (س) زنده بود و هنگام وفات، شبانگاه همسرش علی (ع) او را دفن نمود و اجازه نداد ابوبکر در مراسم دفن او حضور یابد.(15)

پی‌نوشت‌ها:

1.مجموعه مقالات الزهرا/عباس قمی: [...و دیگران]...تهران: میقات، ‌1364. ج 1 ص 102.
2.مجموعه مقالات الزهراء/عبدالرزاق کمونه حسنی، ‌علی اکبر نهاوندی ـ تهران: میقات، ‌1367،‌ ج 2، ‌ص 25 ـ 26.
3.محمد باقر مجلسی،‌ بحارالانوار .../بیروت: الوفا ء،‌ 1403 ق،‌ ج 43، ص 15.
4.منزلت زن، گزیده ای از مقالات و سخنرانی های سمینار احیاء شخصیت زن/گرد آورنده دفتر تبلیغات اسلامی ـ قم: حوزه علمیه،‌1371 ص 281.
5.محمد باقر مجلسی،‌ بحار الانوار .../بیروت: الوفاء، 1403 ق، ج 43، ص 12.
6.منزلت زن ...ص 282.
7.همان منبع.
8.سوره احزاب آیه 35.
9.منزلت زن ...ص 283.
10.منزلت زن ...ص 283.
11.همان منبع ص 22.
12.علی محمد علی دخیل: نگرشی کوتاه بر زندگی حضرت فاطمه (س)/ترجمه محمد علی امینی ـ تهران: بنیاد بعثت‌، 1366 ص 42.
13.منزلت زن ...ص 22.
14.جعفر شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا(س)/تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1374، ص 154.
15.همان منبع ص 154 ـ 155.

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  4:22 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد 

فاطمه (س) اسوه عصمت

انسان همواره در زندگی بر سر دو راهی قرار دارد. می تواند با اجابت دعوت فطرت و ملکوت و سروش غیب راه خدا را انتخاب نماید و می تواند از هوای نفس پیروی و آلوده به گناه و پیرو شیطان گردد. آنچه سرنوشت ساز و مهم است اراده و انتخاب انسان است که یکی از این دو راه را انتخاب می کند. در بین انسانها، اندک افرادی هستند که بتوانند در طول عمر خود از هر گونه آلودگی و گناه پاک و منزه بوده و به مقام عصمت بار یابند، که عصمت یعنی پاکی و دوری از هر گونه آلودگی.
فاطمه (س) رهبر شرف، الگوی تقوا و نمونه حفظ عفت است. آن بانو با راه و روش خود می خواهد شیوه زندگی صحیح و با شرف زیستن را به زنان بیاموزد. روایت است که به اسماء بنت عمیس فرموده بود «برای پس از مرگ وحشت از این دارم که جنازه ام در تابوت نمایان شود و حجم بدنم آشکار گردد.» اسماء برای او دستور ساختن عماری داد (به روایتی این دستور از جانب فضه بود) طرح عماری را ساختند و به فاطمه (س) نشان دادند و فاطمه (س) با دیدن آن فرمود «اینک خاطر جمع شدم».(1) او بر این اساس درس با حیا و شرف زیستن را به زنان آموخت و نظام عقلی ویژه ای را در جامعه استوار کرد.

فاطمه (س) اسوه صابرات

فاطمه (س) در برابر سیل بنیان کن حوادث صبور و بردبار بود و در برابر فشار و توسعه مفاسد اجتماعی خود را حفظ و تسلیم نمی شود. او قهرمان صبر است. سال ها در برابر مشرکان قریش شکنجه دید ولی لب به شکوه نگشود، سال ها در برابر صدمه های خصم/تنگ نظری آنان و حتی سرزنش های زنان اشراف، چه در خانه پدر و چه در خانه شوهر ناراحتی دید و شنید ولی آن را تحمل کرد. علی (ع) می فرماید: «فاطمه زهرا یعنی عزیزترین عزیزان رسول خدا (ص)، آن قدر از چاه آب کشید که اثر آن بر سینه اش باقی ماند و آن قدر با آسیاب گندم آرد کرد که دستهایش پینه بست و آن قدر به نظافت خانه و آشپزی پرداخت که به سختی و زحمت افتاد.»(2)

فاطمه (س) اسوه ذاکرات

فاطمه (س) همواره به یاد خدا بود، به نذرش وفا می کرد و از سختی قیامت می ترسید. «یوفون بالنَّذر و یخافون یوماً کان شرَّه مستطیراً».(3) روایات متعددی در مورد ایمان و عبادت فاطمه (س) بیان شده چنانچه از امام حسن مجتبی (ع) نقل شده، «مادرم را دیدم تا صبح مشغول نماز بود و در حق دیگران دعا می کرد، وقتی از او پرسیدم چرا برای خود دعا نمی کنی، فرمودند: اول همسایه آنگاه خویشتن.»(4) فاطمه (س) اهل دعاست و در مسیر ذکر، ورد، نیاز خواهی، استمداد درب دعا را به روی خود گشوده می یابد و حجاب را از میان برداشته: یا من بابه مفتوح لداعیه و حجابه مفتوح لراجیه»(5) در دعا و مناجاتش با خدا می فرماید: ای پوشاننده کژی و زشتی ها، ای مرحم گذار دل های مجروح، مرا در قیامت در برابر دادگاه عدالت و شهود رسوا مساز، نظر لطف و کرامت خود را از من برنگردان. کیفیت عبادت زهرا (س) یک عبادت خشک و بی روح نبود، عبادت او توأم با خشوع و خلوص بود، که این گونه عبادت، سازنده و باعث تکامل روح است. دعا و نیایش های آن حضرت در تاریخ ثبت و بر کسی پوشیده نیست.

دانش فاطمه (س)

آنچه وجود انسان را ارزش می بخشد و حرکت ها و برخورد ها و موضع گیری های او را تنظیم می گرداند فکر و اندیشه اوست و آنچه فکر و اندیشه را تنظیم و جهت دار می کند علم و دانش است و آنچه فکر و اندیشه و علم و دانش را مفید و مؤثر می کند ایمان است و فاطمه (ع) دخت گرامی پیامبر اسلام از همه این خصلت های ارزشمند برخوردار است. درباره علم و دانش فاطمه (س) باید بدانیم که علم و دانش او ارتباط و وابستگی محکمی با علم و دانش پیامبر (ص) داشته و اینکه فاطمه (س) بیان حدیث می کند. در دیدار با ام سلمه و زنان قریش سخنرانی عالمانه ای بیان می دارد و از همه مهمتر و شگفت انگیزتر در مسجد مدینه و در حضور خلیفه و آن همه جمعیت، بدون مقدمه و یادداشتی، آن خطبه پر محتوای تاریخی را ایراد می نماید. این همه مطالب و معارف مستدل به آیات قرآن کریم و سخنان رسول اکرم (ص) گویای فکر، فرهنگ، علم و دانایی فاطمه اطهر است.(6)

شجاعت فاطمه (س)

فاطمه (س) دلیر و بی واهمه بود و جز از خدا نمی ترسید. شمشیر خون آلود علی را که از جهاد برمی گشت او شستشو می داد. دل به مرگ دادن های علی (ع) را در صحنه نبرد او متحمل می شد و بکام مرگ افتادن های پدر را او همیشه شاهد بود. اینکه خصم به خانه او هجوم آورد بدان نظر بود که از شجاعت و شهامت او واهمه داشت و بدان خاطر احساس امنیت نمی کردند. هرگز کسی به موجودی خمود و بی اثر حمله نمی کند، حمله به هنگامی است که احساس کنند دلیرانی در جامعه وجود دارد. در روز بیعت و سقیفه دشمن به خانه او حمله کرد تا علی (ع) را با خود به مسجد برد و از او بیعت بستاند در عین اینکه فاطمه (س) ضربت خورده بود و دچار ناراحتی جسمی بود یک تنه علی (ع) را می کشید و گروه خصم از طرف دیگر تنها با ضربت تازیانه ها توانستند علی را از او جدا کنند. این شجاعت فاطمه زائیده قوت قلب توأم با تقوا بود که برای او حرکت و قدرت ایجاد می کرد. در سایه وابستگی به خدا بود که او از هیچ چیز واهمه نداشت و بالاخره بر اثر ایمان و عبادت بود که آنچنان شجاع بود.

فاطمه (س) الگوست

در بین همه انسانها همواره افراد برجسته و فرزانه ای هستند که الگو و راهبر دیگران می باشند. چه بسیار مردان مبارز و متعهدی که با پایداری در راه حق راهنما و اسوه مردان و زنان جامعه اند و چه بسیارند زنان پاکدامن و عفیفی که در شرایط حساس و سرنوشت سازندگی خویش از خطرها رهیده و در دام هوای نفس گرفتار نشده و برای زن و مرد الگو شده اند. ولی در بین تمامی زنان عالم با قاطعیت تمام باید گفت آن که در طهارت و تقوا و فضایل و معارف و ...نسبت به همه زنان عالم برتری دارد فاطمه زهرا سلام الله علیهاست.
فاطمه (س) ملاکی برای سنجش و ارزیابی همه جانبه بانوان و دوشیزگان است. قدرت روحی، شهامت بی نظیر، تفکر عالی، سجایای فوق العاده فاطمه همه و همه میزان و الگوست، عفت، تقوا، ایمان، اصالت، شرافت، شوهر داری، تربیت فرزندان، گذران حیات، دوران جوانی، مبارزه، مرگ، جنبه های مادی و معنوی، فاطمه (س) همه و همه میزان و برای ما الگوست.
فاطمه (س) الگوست برای همه زنانی که از زمان او تا حال بوده اند و نیز برای همه کسانی که تا روز قیام واپسین خواهند آمد. البته برای زنانی که خواستار حفظ شرف انسانی و مدافع عفت و تقوا باشند و او در این جنبه ها الگوئی تمام است. او الگوی یک زن با هدف است آنهم هدف اصیل، که در سایه آن انسانیت انسان رشد می یابد و تقویت می شود و حیات خداپسندانه اش ریشه دار می گردد. او الگوی آزادی و آزاد منشی است. از هر چه که پلید و گناه است و از هرچه که مایه اسارت و بردگی است دور است. او الگو و نمونه است و به دیگران می آموزد که چگونه به جای پلیدی ها می توانند بزرگی علو روح خود را نشان دهند و از این طریق به جلب و جذب دل ها پرداخته و در عین حال در مسیر خواسته های الهی باشند. او الگوست و به زنان آموخت که زنان هم می توانند در موارد لازم کار مردانه کنند در عین اینکه دیدگان پاک و دور نگه دارنده، درعین اینکه عفت و اصالت خود را حفظ می نمایند و به احقاق حق بپردازند و به دفاع از ستمگرها قیام و اقدام نمایند. فاطمه در جنبه رهبری، درس دادن، الگوی عملی بودن، انتقال معارف اسلامی و فکری خود به زنان آنقدر کوشید که کار به خاموش شدن شعله های چراغ زندگی او رسید. او تا آخرین روزهای عمر از انجام این رسالت باز نایستاد. بزرگ بانوی اسلام با اینکه از جهت کمیت، عمر کوتاهی را گذرانید ولی از جهت کیفیت یک زندگی ثمر بخش و آموزنده برای جهان و جامعه اسلامی مخصوصاً جامعه بانوان را داشت.
شخصیت فاطمه (س) فصلی است از کتاب رسالت الهی و مطالعه آن کوششی است در راه معرفت و شناخت روح اسلام و ذخیره ای است گرانقدر برای انسان معاصر در سراسر گیتی، امروزه اگر بانوان مسلمان بخواهند سعادت و کامیابی را در آغوش بگیرند شایسته است در همه مسائل اعم از فردی و خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آن طوری که دختر پیغمبر (ص) یعنی این بانوی نمونه و این سرچشمه فضیلت فکر می کرد، فکر کنند و اعمال و رفتار او را نصب العین خود قرار دهند تا هم خود از خوشبختی و سعادت بیشتری برخوردار گردند و هم به ایمان کامل برسند.
در پایان با قسمتی از کلام امام راحلمان درباره حضرت زهرا (س) به این نوشته پایان می دهیم.
«مبارک باد بر ملت عظیم الشأن ایران بویژه زنان بزرگوار روز مبارک زن، روز شرافتمند عنصر تابناکی که زیر بنای فضیلت های انسانی و ارزش های والای خلیفة الله در جهان است و مبارکتر و پربهاتر انتخاب بسیار والای روز بیستم جمادی الثانی است. روز پر افتخار ولادت زنی که از معجزات تاریخ و افتخارات عالم جود است. زنی که در حجره ای کوچک و خانه ای محقر انسان هایی تربیت کرد که نورشان از بسط خاک تا آن سوی افلاک و از عالم ملک تا آنسوی ملکوت اعلی می درخشید و نور عظمت الهی و پرورشگاه زبدگان اولاد آدم است.»(7)

پی‌نوشت‌ها:

1.منزلت زن ...ص157.
2.همان منبع ص 285.
3.سوره دهر آیه 7.
4.حبیب الله محمدی، فاطمه (س) الگوی زندگی، ‌مؤلف،‌1374،‌ ص 70.
5.علی قائمی،‌ در مکتب فاطمه (س)، مجموعه ای از مقالات و سخنرانی ها، ‌تهران: امیری،1371، ‌ص 174.
6.احمد صادقی اردستانی،‌ فاطمه (س) الگوی زن مسلمان، قم: حوزه علمیه، ‌دفتر تبلیغات اسلامی، 1374 ص 78 ـ 79.
7.فاطمه (س) بزرگ بانویی اسوه از ازل تا ابد». اعتصام، ش 12، ‌فروردین 62، ص 52.

نوشته شده در  دوشنبه 91/1/14ساعت  4:20 عصر  توسط محمدرضا صرافی نژاد